Pages

Monday, April 24, 2017

భూమి ఎప్పుడు పుట్టింది?

భూమి ఎప్పుడు పుట్టింది?


జవాబు: అనాది కాలం నుంచీ మానవుడు భూమి ఎలా ఏర్పడిందనే విషయంపై తర్జనభర్జన పడుతూనే ఉన్నాడు. నాలుగు వందల సంవత్సరాల క్రితమే భూమి సౌర కుటుంబంలోని గ్రహమనీ అది సూర్యుని చుట్టూ పరిభ్రమిస్తుందని తెలుసుకోగలిగాడు. అప్పటి నుంచీ శాస్త్రజ్ఞులు శాస్త్రీయ పద్ధతుల్లో భూమి వయసును తెలుసుకోవడం ఆరంభించారు. ఆ పద్ధతుల్లో ‘రేడియోధార్మికత’ ఆధారంగా చేసే ప్రయోగాలు అతి ముఖ్యమైనవి. ఈ పద్ధతిలో అతి ప్రాచీన శిలలను సేకరించి వాటిలో నిక్షిప్తమై ఉండే యురేనియం, సీసం పాళ్లను అంచనా వేస్తారు. యురేనియం కొన్ని రేడియో వికిరణాలను వెలువరించే రేడియో ధార్మిక పదార్థం. అందువల్ల దాని నుంచి రేడియో ధార్మిక కిరణాలు ఎల్లపుడూ వెలువడుతుంటాయి. అలా యురేనియం రేడియో వికిరణాలను వెలువరిస్తూ చివరకు ‘సీసం’గా రూపాంతరం చెందుతుంది. యురేనియం-238 ఐసోటోప్‌ ద్రవ్యరాశిలోని సగభాగం 4.5 బిలియన్‌ సంవత్సరాల్లో సీసం-28గా రూపాంతరం చెందుతుంది. దీనిని యురేనియం ‘అర్ధజీవితం కాలం’ అంటారు. ఈ అర్ధజీవిత కాలం, ఆ శిలలో అప్పట్లో ఉండే యురేనియం, సీసంల పరిమాణాల ఆధారంగా శాస్త్రజ్ఞులు భూమి వయసును లెక్కకడతారు. అతి ప్రాచీన శిలలను సేకరించి ఈ రేడియోధార్మికత పద్ధతి ద్వారా శాస్త్రజ్ఞులు భూమి వయసు 3.5 బిలియన్‌ సంవత్సరాలుగా నిర్ధరించారు. ఈ శిలలు భూమి ఏర్పడిన తర్వాత ఏర్పడినవే. అందువల్ల భూమి వయసు 3.5 బిలియన్‌ సంవత్సరాల కన్నా ఎక్కువగానే ఉంటుంది. మెటయోరైట్స్‌లో ఉండే సీసం, విశ్వ ఆవిర్భావం లాంటి విషయాలను పరిగణలోకి తీసుకుంటే భూమి వయసు 4.6 బిలియన్‌ సంవత్సరాలుగా నిర్ణయించవచ్చు.
Please Leave your Comment below / Ask doubts ? / Suggestions
Share this to your Friends

మీరు సంతకం చేేసే స్టైల్ ను బట్టి మీ వ్యక్తిత్త్వం ఎలా ఉంటుందో తెలుసుకోండి.!

మీరు సంతకం చేేసే స్టైల్ ను బట్టి మీ వ్యక్తిత్త్వం ఎలా ఉంటుందో తెలుసుకోండి.! 

ఫేస్ ఈస్ ద ఇండెక్స్ ఆఫ్ ద మైండ్ అంటారు.
 అలాగే మీ సంతకాన్ని చూసి మీ వ్యక్తిత్త్వాన్ని కూడా అంచనా వేసి చెప్పొచ్చట. అదే గ్రాఫాలజీ. మీరు సంతకం చేసే స్టైల్ ను బట్టి మీ సైకాలజీ ఎలా ఉంటుంది, మీ పని తీరు ఎలా, మీ ప్రవర్తన ఎలా ఉంటుందో కూడా కరెక్ట్ గా చెప్పొచ్చట.
దీని గురించి ఇప్పటికే చాలా మందికి కొద్దో గొప్పో అవగాహన కూడా ఉండి ఉంటుంది. అయితే మనం సాధారణంగా కొన్ని రకాల సంతకాలు పెడుతుంటాం… ఇప్పుడు  వాటి ఆధారంగా మన వ్యక్తిత్త్వం ఎలా ఉంటుందో ఓ సారి పరిశీలిద్దాం.


 సంతకం పెట్టి కింద గీత గీసే వాళ్ళు
             సాధారణంగా వీరికి కాన్ఫిడెన్స్  ఎక్కువగా ఉంటుంది. అయినప్పటికీ వీరు కొన్నింటిని గుడ్డిగా నమ్ముతుంటారు. వాళ్ళకు తెలిసిందే వేదం అనే టైపు. మనుషులను త్వరగా నమ్మరు, నమ్మితే మాత్రం వారి కోసం ప్రాణం ఇచ్చే టైపు.

 సిగ్నేచర్ హ్యాండ్ రైటింగ్ కంటే పెద్ద  సైజ్ లో ఉంటే
           సంఘంలో గౌరవ మర్యాదలు పొందుతారు. కాన్సిడెన్స్ శాతం ఎక్కువ, దేనికైనా ముందుంటారు. ధైర్యవంతులు.

 సంతకం పెడుతున్నప్పుడు అక్షరాలు కింది వైపుకు వస్తుంటే
           స్వార్థం ఎక్కువగా ఉంటుందట.

 సంతకం పెట్టేటప్పుడు అక్షరాలు పై వైపుకు వెళుతుంటే
           వీరు చాలా షార్ఫ్ , పాజిటివ్ ఆటిట్యూడ్ ఉన్నవారు. ఏదైనా విషయాన్ని త్వరగా ఆకలింపు చేసుకుంటారు, అభివృధ్ది పదం వైపు తర్వగా పయనిస్తారు.

 సంతకంలో  మొదటి అక్షరం సైజ్ పెద్దగా ఉంటే
             నాయకత్వ లక్షణాలెక్కువ ( మహాత్మగాంధీ సంతకంలో మొదటి అక్షరం సైజు పెద్దదిగా ఉంటుంది)


 మొదటి అక్షరాన్ని రౌండ్ చేస్తూ సంతకం చేస్తే
         సక్సెస్ కంటిన్యూ గా ఉండదట.

 సంతకం చేసి చివరి అక్షరం నుండి గీతను వెనుకకు లాగడం
            గతం గురించి ఎక్కువగా ఆలోచిస్తుంటారు. ప్రస్తుతం మీద ఎక్కువగా దృష్టి పెట్టరు.

 సిగ్నేచర్ లో డాట్స్ ఉపయోగించడం
           నేను చాలా బిజీ అనుకునే రకం. నా కేంటీ..? అనే టైపు.

 సిగ్నేచర్ లో గ్యాప్ ఎక్కువగా ఉంటే
         ఆరంభ శూరత్వం ఎక్కువ… మంచి మంచి ఐడియాలు చాలనే ఉంటాయ్  కానీ వాటిని కార్యచరణలో పెట్టడంలో మాత్రం విఫలమవుతుంటారు

Please Leave your Comment below / Ask doubts ? / Suggestions
Share this to your Friends

తెలంగాణ చరిత్ర

 తెలంగాణ చరిత్ర

👉1507 గోల్కొండ స్వతంత్ర రాజ్య అవతరణ 
👉1562 హుస్సేన్ సాగర్
👉1578 పురానాపుల్
👉1578 గోల్కొండ కోట నుంచి ముసీకి దక్షిణంగా నగర విస్తరణ
👉1580 నూతన నగరానికి ఆవిష్కరణ
👉1589 -91 చార్మినార్, గుల్జార్ హౌజ్, చార్ కమాన్ల నిర్మాణం
👉1793 సరూర్ నగర్ లో జనావాసాలు
👉1803 సుల్తాన్ శాహీలో టంకశాల
👉1805 మీరాలం మండీ
👉1806 మీరాలం చెరువు
👉1808 బ్రిటిష్ రెసిడెన్సీ
👉1828 చందూలాల్ బారాదరీ
👉1831 చాదర్ ఘాట్ వంతెన
👉1859 -66 అఫ్జల్ గంజ్ వంతెన (నయాపుల్)
👉1862 పోస్టాఫీసులు
👉1873 బాగే ఆం –పబ్లిక్ గార్డెన్
👉1873 బొంబాయి – సికిందరాబాదు రైల్వే లైన్‌
👉1874 నిజాం రైల్వే సంస్థ ఏర్పాటు
👉1884 ఫలక్‌నుమా ప్యాలెస్
👉1882 చంచల్‌గూడ జైలు
👉1883 నాంపల్లి రైల్వే స్టేషన్
👉1884 ముస్లిం జంగ్ వంతెన
👉1885 టెలిఫోన్ ఏర్పాటు
👉1890 నిజామియా అబ్జర్వేటరీ టెలిస్కోపు
👉1893 హనుమాన్ వ్యాయమాశాల
👉1910 హైదరాబాద్ స్టేట్ విద్యుత్ బోర్డు
👉1920 హైకోర్టు నిర్మాణం
👉1920 ఉస్మాన్ సాగర్ (గండిపేట)
👉1927 హిమాయత్ సాగర్ ఆనకట్ట
👉1927 చార్మినార్ యునానీ ఆయుర్వేదిక్ ఆసుపత్రి
👉1930 హైదరాబాద్ నగరంలో సిమెంటు రోడ్ల
👉1935 బేగంపేట విమానాశ్రయం ఏర్పాటు
👉1945 డక్కన్ ఎయిర్ వేస్
👉1871 సింగరేణి బొగ్గు గనులు
👉1873 మొదటి స్పిన్నింగ్ మిల్లు
👉1876 ఫిరంగుల ఫ్యాక్టరి
👉1910 ప్రభుత్వ ప్రింటింగ్‌ ప్రెస్
👉1910 ఐరన్ ఫ్యాక్టరీ
👉1916 దక్కన్ బటన్ ఫ్యాక్టరీ
👉1919 వీఎస్‌టీ
👉1921 కెమికల్ లాబొరేటరి
👉1927 దక్కన్ గ్లాస్ ఫ్యాక్టరీ
👉1929 డీబీఆర్ మిల్స్
👉1931 ఆజంజాహి మిల్స్‌
👉1932 ఆర్టీసీ స్థాపన
👉1937 నిజాం షుగర్ ఫ్యాక్టరీ
👉1939 సిర్పూర్ పేపర్ మిల్స్
👉1941 గోల్కొండ సిగరెట్ ఫ్యాక్టరీ
👉1942 స్టేట్ బ్యాంక్ ఆఫ్‌ హైదరబాద్‌
👉1942 హైదరాబాద్ ఆల్విన్ మెటల్స్
👉1943 ప్రాగా టూల్స్
👉1946 హైదరాబాద్ ఆస్బెస్టాస్
👉1947 హైదరాబాద్ లామినేషన్ ప్రాడక్స్
👉1864 రెవెన్యు శాఖ
👉1866 కస్టమ్స్ శాఖ (కరోడ్గిరి)
👉1866 జిల్లాల ఏర్పాటు
👉1866 వైద్య శాఖ
👉1866 మొదటి రైల్వే లైను
👉1867 ప్రింటింగ్‌, స్టేషనరీ
👉1867 ఎండోమెంట్ శాఖ
👉1867 అటవీ శాఖ (జంగ్లత్)
👉1869 మున్సిపల్ శాఖ
👉1869 పబ్లిక్ వర్క్స్ డిపార్టుమెంట్
👉1870 విద్యా శాఖ
👉1870 హైకోర్టు
👉1875 సర్వే, సెటిల్మెంట్ శాఖ
👉1876 ల్యాండ్ సెటిల్మెంట్ శాఖ
👉1881 జనాభా లెక్కల సేకరణ
👉1882 ఎక్సైజ్‌ శాఖ (ఆబ్కారీ)
👉1883 పోలీసు శాఖ
👉1892 గనుల శాఖ
👉1892 పరిశ్రమలు, వాణిజ్యం శాఖలు
👉1893 లోకల్ ఫండ్ శాఖ
👉1896 నీటిపారుదల శాఖ
👉1911 స్టేట్ లైఫ్ ఇన్సూరెన్స్ ఫండ్
👉1912 సిటీ ఇంప్రూవ్ మెంట్ బోర్డ్ బోర్డు (నేటి హుడా)
👉1913 వ్యవసాయ శాఖ
👉1913 హైదరాబాద్ సివిల్ సర్వీసు (నేటి TS.P.S.C.)
👉1914 ఆర్కియాలజీ శాఖ
👉1932 ఆకాశవాణి హైదరాబాద్
👉1945 కార్మిక శాఖ
👉1856 దారుల్ ఉల్ ఉలుమ్ స్కూలు
👉1872 చాదర్ ఘాట్ స్కూలు
👉1879 ముఫీడుల్ అనం హైస్కూల్
👉1879 ఆలియా స్కూల్
👉1884 సికిందరాబాద్ మహబూబ్ కాలేజి
👉 1884 నిజాం కాలేజి
👉1887 నాంపల్లి బాలికల స్కూలు
👉1890 వరంగల్‌లో మొదటి తెలుగు స్కూలు
👉1894 ఆసఫియా స్కూలు
👉1904 వివేక వర్ధిని స్కూలు
👉1910 మహాబుబియా బాలికల స్కూల్
👉1918 ఉస్మానియా యునివర్సిటీ
👉1920 సిటీ కాలేజీ
👉1923 హైదరాబాద్ పబ్లిక్ స్కూల్
👉1924 మార్వాడి హిందీ విద్యాలయ
👉1926 హిందీ విద్యాలయ
👉1930 ఫిజికల్ ఎడ్యుకేషన్ కాలేజీ
👉1946 కాలేజి ఆఫ్ వెటర్నరీ సైన్స్
👉1890 ఆయుర్వేద, యునాని వైద్యశాల
👉1894 మెడికల్ కాలేజీ
👉1897 మెంటల్ హాస్పిటల్, ఎర్రగడ్డ
👉1905 విక్టోరియా      ప్రసూతి దవాఖాన)
👉1916 హోమియోపతి కాలేజి
👉1927 యునాని ఆయుర్వేదిక్ ఆసుపత్రుల నిర్మాణం
👉1925 ఉస్మానియా జనరల్ హాస్పిటల్
👉1945 నిలోఫర్ దవాఖాన..     
Please Leave your Comment below / Ask doubts ? / Suggestions
Share this to your Friends

పేరులోనే మీ అదృష్టం ఉందని స్టడీస్ చెబుతున్నాయి.

చాలా మంది పేరులో ఏముందని భావిస్తారు. కానీ

పేరులోనే మీ అదృష్టం ఉందని స్టడీస్ చెబుతున్నాయి.

 పేరు లోని మొదటి అక్షరం బట్టి వ్యక్తి యొక్క గుణ గణములు, మనస్తత్వం, అదృష్ట దురదృష్టాలు తెలుసుకోవచ్చట. ఈ ఇంగ్లీష్ అక్షరాల ఆకృతి, శబ్దం బట్టి ఆ పేరు (పదం) యొక్క ఉనికి తో మనిషి ప్రభావాన్ని తెలుసుకోవచ్చు. మీ పేరులో మొదటి ఇంగ్లీష్ అక్షరం బట్టి మీ గురించి మీరు తెలుసుకోండి ! ఆలస్యం ఎందుకు ? చూసేయండి మరి …

‘‘A’’

అనే అక్షరం అన్నింటికీ ప్రధానం. ఈ అక్షరంతో ప్రారంభమైన పేరు గల వారు చేపట్టిన కార్యాన్ని సాధించాలనే పట్టుదలగల వారు. ఏ విషయంలోనైనా మంచి మాత్రమే మనసుకు తెలుస్తుంది. వీరికి డొంక తిరుగుడు లేకుండా స్పష్టంగా మాట్లాడుతారు.

‘‘B’’

లభించిన దానితో తృప్తి పడే స్వభావం. చాలామందితో కలుపు గోలుగా, తిరగడమూ ఉండదు. తమ పని తాము చేసుకు పోతూ ఉంటారు. కొంత ఆవేశాన్ని కలిగి ఉంటారు. వీరికి కొత్త వాతావరణం, ప్రదేశం ఇబ్బంది కల్గిస్తుంది. కొన్ని సందర్భాలలో చిన్న పిల్లల్లా సిగ్గు పడతారు. విజ్ఞుడు అనే కీర్తి కూడా వస్తుంది.

‘‘C’’

వీరికి ఊహా శక్తి, ఎల్లవేళలా గాలి మేడలు కట్టే స్వభావం కొంత వరకు కనిపిస్తుంది. వీరి శరీరం కదలకుండా విశ్రాంతిగా ఉన్నప్పటికీ మనసు ఊరుకోదు. ఏదో ఒకటి ఆలోచిస్తూ ఉంటుంది. ఎక్కువగా హడావుడి చేయడం తగ్గిస్తే మంచిది.

‘‘D’’

అందరితో సన్నిహితంగా ఉన్నా కొందరే మిత్రులు ఉంటారు. వీరికి మాత్రం విశ్వాస పాత్రులైనవారు కూడా కొందరే. వీరు ఉత్సాహాన్నీ, శక్తిని కలిగి ఉంటారు. ప్రాపంచిక విషయాలపట్ల ఆసక్తి చూపుతారు. గౌరవంకు ప్రాముఖ్యాన్నిస్తారు.

‘‘E’’

భవిష్యత్తును ఎక్కువగా ఊహించ శక్తిని కలిగి ఉంటారు. ప్రాపంచిక సుఖం, దైవికం, ఊహాశక్తి అనే మూడు మార్గాల్లో వీరు ప్రయాణిస్తారు.

‘‘F’’

భక్తి, పూజలల్లో ఎక్కువగా ఆసక్తిగా చూపుతారు. ఒక్కోసారి పిడివాదులుగా ఉంటారు. కుటుంబంపై ఎక్కువగా ప్రేమ చూపుతారు. నిరాడంబర జీవితం, శాంతిని కాంక్షిస్తారు. నిబ్బరంగా ఉంటారు.

‘‘G’’

వీరు ఎక్కువగా ఉదారంగా ఉంటారు. ముందు చూపు, కొత్త ఆలోచనలు చేస్తారు. కొంచెం తొందరపాటు గుణం. తనకు తాను తెలుసుకొనే ఆత్మజ్ణానంపై ఆసక్తిని కలిగి ఉంటారు. ఆవేశాలను అదుపులో ఉంచుకుంటే మంచిది.

‘‘H’’

స్వయంగా గౌరవంగా నిలబడే స్వభావాన్ని కలిగి ఉంటారు. బయటకు కఠినంగా కనిపించినా, లోలోన సున్నిత మనస్కులు. ఎన్ని సమస్యలు ఎదురైనా నిదానంగా ఉంటారు. స్థిరమైన మనోబలం కలిగి ఉంటారు.

‘‘I’’

వీరికి ఆత్మవిశ్వాసం ఎక్కువ. హెచ్చరిక స్వభావం అధికంగా ఉంటుంది. మనసులో ఉన్న దానినిబయటకు చెప్పేస్తారు. తాను చెప్పిన దానిని అందరూ ఆచరించేలా ప్రయత్నిస్తుంటారు. కాస్త తొందరపాటు స్వభావం. ఆవేశాన్ని తగ్గించుకుంటే మంచిది.

‘‘J’’

వీరికి సొంత అభిప్రాయాలు ఎక్కువ. విజయాలన అందకొనే శక్తిని కలిగి ఉంటారు. వీరికి కళల పట్ల ఆసక్తి ఎక్కువ. తనకు తానుగా ప్రతిదీ నేర్చుకొనే తత్వం కలిగి ఉంటారు.

‘‘K’’

మనోశక్తిని ఎక్కువగా కలిగి ఉంటారు. తరచుగా మనో చంచలత్వం కూడా ఉంటుంది. కష్టపడితే ప్రసిద్దులు కావాటానికి అవకాశం వీరికి ఎక్కువ.

‘‘L’’

వీరు ఒక సమస్యను పలు కోణాల నుండి పరిశీలించి చూసే స్వభావాన్నిస్తుంది. తన వాదనా బలంతో ఇతరులను వశపరచుకుంటారు. అడ్డదారులు తొక్కకుండా సరైన మార్గంలో వెళతారు.

‘‘M’’

సున్నితంగా, గంభీరంగా, లోతుగా ఉండే స్వభావాన్ని వీరు కలిగి ఉంటారు. కాస్త అతివిశ్వాసం. ప్రజ్ణావంతులు.

‘‘N’’

కాస్త స్థిరం లేని స్వభావం. మనోచంచలం. ప్రారంభించిన పనిని అర్దాంతరంగా వదిలేస్తారు. చేయాలనుకుంటే చాల పట్టుదలతో పనిచేస్తారు. తరచూ ఆర్దిక ఇబ్బందులు పడుతుంటారు. దైవ భక్తి ఎక్కువ.

‘‘O’’

ధృఢమైన అభిప్రాయం కలిగి ఉంటారు. నిష్పక్షపాతంగా వ్యవహరిస్తారు. విజయం సాధించే వరకు పట్టుదలగా పనిచేస్తారు. వీరిలో నాయకత్వ లక్షణాలు ఎక్కువ. ఎక్కువగా గౌరవాన్ని పొందుతుంటారు.

‘‘P’’

లోతైన, గాఢమైన మనస్సును కలిగి ఉంటారు. తమ కష్టాలను ఇతరులతో పంచుకొనే స్వభావం తక్కువ. వీరు ఎదుటి వారికి త్వరగా అర్దంకారు. సందర్భం, అవకాశాలు వచ్చే వరకు వేచిచూసే స్వభావం కలిగి ఉంటారు. ఒంటరిగా ఉండేందుకు ఆసక్తి చూపుతారు.

‘‘Q’’

నిదానమైన వివేకం, ధృఢమైన అభిప్రాయాన్ని కలిగి ఉంటారు. విజయం కోసం పోరాడే తత్వం ఎక్కువ. నాయకత్వ లక్షణాలు అధికం.

‘‘R’’

ప్రజలకు సేవ చేసే స్వభావం కలిగిన వారై ఉండి, గొప్ప నిర్మాణ శక్తిని కలిగి ఉంటారు. దైవిక స్వభావం కలిగి ఉంటారు.

‘‘S’’

వీరు ఒక సమస్య వచ్చిందటే హడలి పోవడంతో పాటు, అందరినీ హడావుడి చేస్తారు. కొన్నిసార్లు కఠినంగానూ, మరి కొన్ని సార్లు సున్నితంగా ఉంటారు.

‘‘T’’

మనసుకు అందని ఓ రకమైన తాత్విక ధోరణిలో ఉంటారు. ఉన్నదాన్ని పది మందితో పంచుకునే స్వభావం కలిగి ఉంటారు. వీరు ఏ కార్యక్రమం చేసినా శ్రద్ధతో చేస్తారు. వీరికి పోరాడే శక్తిని కలిగి ఉంటారు.

‘‘U’’

చంచలమైన మనస్సు కలిగి ఉంటారు. వీరిలో ఆత్మ విశ్వాసం తక్కువగా ఉంటుంది. వీరు లోతైన ఆలోచనలు కలిగి, దైవ సంబంధమైన విషయాలపట్ల శ్రద్ధాసక్తులు కలిగి ఉంటారు. ఆత్మ, పరమాత్మ మొదలైన ఆధ్యాత్మిక విషయాల పట్ల ఆకర్షింపబడతారు. వీరికి ప్రాపంచిక విషయాసక్తి కూడా ఒక వైపు ఉంటుంది.

‘‘V’’

డబ్బు సంపాదించటంలో ఘటికులు అని చెప్పొచ్చు. వీరు చదివిన దాన్ని పరిమళించేటట్టూ చేస్తారు. వీరు ప్రతి విషయాన్ని విశ్లేషించి, తరచి చూసే స్వభావం కలిగి ఉంటారు. వీరు అన్ని అంశాలలో సక్రమంగా ఉన్నట్లైతే అన్ని విషయాల్లో విజయం సాధించడంతో పాటు, విజయవంతమైన జీవితం కలిగి ఉంటారు.

‘‘W’’

తాము చేయబోయే పనులను ఓర్పుతో చేస్తారు. ప్రతిదాన్ని విశ్లేషించే స్వభావం కలిగి ఉంటారు. వీరికి పలు విషయాల్లో ఒకేసారి పాల్గొంటూ, హడావుడి చేసే మనస్తత్వం ఉంటుంది. వీరు ఒక్కసారిగా కాక, పలు ప్రయోగాల తర్వాత విజయాన్ని చవిచూస్తారు.

‘‘X’’

తెలియని విషయాన్ని తేటతెల్లంగా సవివరంగా వర్ణిస్తూ వివరించే శక్తి కలిగి ఉంటారు. మనదేశంలో ఈ అక్షరంతో ప్రారంభం అయ్యే పేర్లు అత్యంత తక్కువగా ఉంటాయి.

‘‘Y’’

శాంతం, ఏకాంతాన్ని ఆశిస్తారు. వీరు కలుపుగోలుతనంగా అంతగా ఉండలేరు. ప్రతి విషయాన్ని బయటికి చెప్పక, మసులోనే ఉంచుకొని మధన పడుతుంటారు. వీరి మనస్తత్వాన్ని పిల్లలతో పోల్చవచ్చు. విజయం కోసం వీరు అధికంగా కష్ట పడాల్సి ఉంటుంది.

‘‘Z’’

చాలా ప్రగాఢమైన పిడివాద స్వభావంగా ఉంటారు. వీరు ఎలాంటి మార్పులేని అభిప్రాయంతో ఉంటారు. వీరు ప్రజా శ్రేయస్సు కోసం కృషి చేస్తారు.

దయచేసి షేర్ చేసి అందరికి తెలియచెయ్యండి⁠


Please Leave your Comment below / Ask doubts ??Suggestions.................
Share this to your Friends

తెలంగాణా పదకోశం

తెలంగాణా పదకోశం

తూటు : రంధ్రం
ఏతులు : గొప్పలు
మలుపు : మూల
తాపతాపకు : మాటిమాటికి
జల్ది : త్వరగా
కొత్తలు : డబ్బులు
ఏంచు : లెక్కించు
నాదాన : బలహీనం
నప్పతట్లోడు: పనికి మాలినవాడు
ల్యాగ : ఆవు దూడ
గుపాయించు: జొరబడు
కూకొ : కూర్చో
కూనం : గుర్తు
మడిగ : దుకాణం
పొట్లం : ప్యాకింగ్
బత్తీసలు : అప్పడాలు
పతంగి : గాలిపటం
సోంచాయించు: ఆలోచించు
పయఖాన : టాయిలెట్
మోసంబి : బత్తాయి
అంగూర్ : ద్రాక్ష
కష్‌కష్ : గసాలు
కైంచిపలంగ్ : మడత మంచం
చెత్రి : గొడుగు
కల్యామాకు : కరివేపాకు
మచ్చర్‌దాన్ : దోమతెర
మడుగుబూలు: మురుకులు
జమీర్‌ఖాన్ : భూస్వామి
జాగా : స్థలం
తండా : చల్లని
గర్మి : వేడి
వూకె : ఉట్టిగా
సిలుం : తుప్పు
నియ్యత్ : నిజాయితీ
తపాలు : గిన్నె
తైదలు : రాగులు
పలంగి : మంచము
బలంగ్రి : డ్రాయింగ్ రూం
సల్ప : నున్నని రాయి
దప్పడం : చారు
గెదుముట : పరిగెత్తించుట
తొక్కు : పచ్చడి
కిసా : జేబు
సల్ల : మజ్జిగ
అర్ర : గది
బుడ్డలు : పల్లీలు
గడెం : నాగలి
గాండ్లు : బండి చక్రాలు
కందెన : ఇంధనం
ఉప్పిండి : ఉప్మా
చిమ్ని : బుగ్గదీపం
తపుకు : ప్లేటు
ముగ్గ : చాలా
కందీలు : లాంతరు
బటువు : ఉంగరం
బాండ్లి : మూకుడు
సలాకి : అట్లకాడ
ఈలపీట : కత్తిపీట
గనుపట్ల : గడప దగ్గర
గుండ్లు : రాళ్ళు
సల్వ : చల్లదనం
ఏట కూర : మేక మాంసం
గాలిపంక : ఫ్యాను
షాపలు : చేపలు
సౌంర్త పండుగ: పుష్పాలంకరణ
కుమ్మరావి : కుండలబట్టి
లోట : డబ్బ
ఇడుపు : గోడంచు
సౌరం : క్షవరం
శిబ్బి : తీగల జల్లెడ
తూటు : రంధ్రం
శిరాపురి : పరమాన్నం
తీట : కోపం
పటువ : కుండ
తలె : పల్లెం
పొర్క : చీపురు
సపారం : పందిరి
సర్కార్ ముల్లు: కంపముల్లు
దేవులాడు : వెతుకు
వాగు : నది
సడాకు : రోడ్డు
చిత్పలకాయ: సీతాఫలం
ఏమది : ఏమిటి
లచ్చమ్మ : లక్ష్మమ్మ
రామండెం : రామాయణం
తక్కడి : త్రాసు
గంటె : చెంచా
కాందాని : పరువు
బూగ : తూనీగ
సందుగు : పెట్టె
బిటాయించు: కూర్చోమను
జొన్న గటుక: జొన్న గింజల అన్నం
కంచె : సరిహద్దు
లైయ్ : అతికించే పదార్థం
బాపు : నాన్న
ఆనతి : అభయం
సోలుపు : వరుస
పీనోడు : పెండ్లి కొడుకు
దురస్తు : బాగుచేయు
శిరాలు : మెడ
కందీలు : లాంతరు
ఆర్సీలు : కళ్ళజోడు
మక్కెండ్లు : మొక్కజొన్న
సుట్టాలు : బంధువులు
మాలస : ఎక్కువ
కైకిలి : కూలి
కొయ్‌గూర : గొంగూర
కూడు : అన్నం
అసంత : దూరంగ
సిబ్బి : గుల్ల
పావుడ : పార
సలమల : వేడిలో మరగడం
ఊకో : కాముగా ఉండు
జల్దిరా : తొందరగా రా
తపుకు : మూత
తువ్వాల : చేతి రుమాలు
లాగు : నెక్కరు
కాయిసు : ఇష్టం
బుగులు : భయం
ఉర్కుడు : పరుగెత్తుడు
శానా : చాల
గట్లనే : అలాగే
గిట్లాంటి : ఇలాంటి
బర్కత్ : లాభం
కుసో : కూర్చొండి
తర్జుమా : అనువాదం
నెరసు : చాలా చిన్నదైన
బకాయి : చెల్లించవలసిన మొత్తం
తోఫా : కానుక
ఇలాక : ప్రాంతం
బరాబరి : సరి సమానం
ఉసికే : ఇసుక
తోముట : రుద్దుట
గీరె : గిరక
బొంది : శరీరం
ఉలికిపడుట : అదిరిపడుట
ఈడు : వయసు
జోడు : జంట
కూడు : అన్నం
గోడు : లొల్లి
అల్లుట : పురి వేయుట
నుల్క : మంచానికి అల్లే తాడు
శెల్క : తెల్లభూమి
మొల్క : పుట్టిన మొక్క
శిల్క : చిలుక
పల్కు : మాట్లాడు
ఈతల : ఈవల
ఆతల : ఆవల
తను : అతడు
దిడ్డి ధర్వాజ : మరో ద్వారం
కొట్టం : పశువుల పాక
గూటం : పశువుల కట్టేసే గుంజ
పగ్గం : తాడు
శాయిపత్తి : తేయాకు
పెంక : పెనం
సుంకం : పన్ను
లెంకు : వెతుకు
తొంట చెయ్యి : ఎడమ చెయ్యి
తక్కెడు : ముప్పావు కిలో
దేవులాడు : వెతుకు
నడిమీలకు : మధ్యలకు
పుండు కోరుడు : వివాదాస్పదుడు
పత్యం : నియమాహారం
పాకులాడు : ప్రయత్నించు
పగిటీలి : పగటి పూట
పొడవూత : పొడవునా
పొద్దుగాల : ఉదయం
బరిగె : బెత్తం
బంజరు : ప్రభుత్వ భూమి
దెంకపోవుట : పారిపోవుట
నజీబ్ : అదృష్టం
మాలేస్క : ఎక్కువ
మతులాబ్ : విషయం
మనుండంగ : ప్రాణంతో ఉండగ
సటుక్కున : తొందరగా
సముదాయించుట : నచ్చ జెప్పుట
సైలేని : చక్కగా లేని
ఇకమతు : ఉపాయం
ఎక్క : దీపం
ఆలి : పెండ్లం
దుత్త : చిన్న మట్టి కుండ
ఎళ్ళింది : పోయింది
గైండ్ల : వాకిట్ల
తలగాయిండ్ల: వాకిలి ముందు
అంబలి : జావ
దప్పడం : సాంబారు, పప్పుల పులుసు
కుడుము : ఇడ్లీ
ఎసల : వండులకు ఉపయోగించే కుండ
నాలె : నేల
ఓరకు : పక్కకు
ఒల్లె : చీర
తాతిపారం : మెల్లగ
ఎరుక : తెలుసు
మొరగు : అరచు
అంబాడు : చిన్నపిల్లల పాకుడు
అర్సుకొనుట: పరామర్శించుట
ఊసు : కండ్ల నుండి వచ్చే మలినం
ఎటమటం : అస్తవ్యస్తం
ఎఱ్ఱ : వానపాము
కూడు : అన్నం
చిలుక్కొయ్య: కొక్కెము
గులుగుట : లోలోపల మాట్లాడుట
గువ్వము : గుజ్జు
జీవిలి : చెవిలోని మలినం
జోకు : తూకం
తాంబాళం : పెద్ద పళ్ళెం
నసుకు : చెప్పుటకై వెనకాముందాడుట
నెరి : పూర్తిగా
బీరిపోవు : ఆశ్చర్యపడు
మాగికాలం : పగలు తక్కువగా ఉండే కాలం
వొయ్య : పుస్తకం
సోయి : స్పృహ
బిశాది : విలువ
పతార : పలుకుబడి
పజీత : పరువు
సాపిచ్చుట : తిట్టుట
పస్కలు : కామెర్లు
గౌర : గరాటు
గాసం : దాన
బల్గం : బంధుజనం
సొరికి : సొరంగం
సౌలతు : వసతి
బోలెడు : చాల
ఓపాలి : ఓసారి
యాల్ల : సమయం
కారటు : ఉత్తరం
డోకు : వాంతి
టప్పా : పోస్టు
సూటి : గురి
సోల్తి : జాడ
సోపతి : స్నేహం
ఎర్కలే : జ్ఞాపకం లేదు
ఉత్తగ : ఊరికే
నువద్ది : నిజంగా
పైలం : జాగ్రత్త
శరం : సిగ్గు
ఛిద్రం : రంధ్రం
మతలబు : విషయం
ఎండ్రికాయ : పీత
జబర్‌దస్తీ : బలవంతం
కనరు : వెగటు
ఇడిసిపెట్టు : వదిలిపెట్టు
గత్తర : కలరా
ఇగురం : వివరం
పరదా : తెర
గుర్రు పెట్టుట: గురక పెట్టుట
గులగుల : దురద
గులాం : బానిస
గిచ్చుట : గిల్లుట
పిసరంత : కొద్దిగా
గుత్త : మొత్తం ఒకేసారి
గుండిగ : వెడల్పు మూతి గల ఇత్తడి పాత్ర
శిట్టశిట్ట : తొందరగా
బర్ఖతక్కువ : వృద్దిలేని
వుర్కు : పరుగెత్తు
సర్రున : వెంటనే
మొస : శ్వాస
బుదగరింపు: ఓదార్పు
ఓమానంగా : అతి కష్టంగా
గల్మ : ద్వారం
పొల్ల : అమ్మాయి
ఆయమన్న : ఉన్నదాంట్లో మంచిది
లొల్లి చప్పుడు
ఇషారా : వివరాలు
కారెడ్డెం : మనసులో ఒకటి పైకి ఒకటి చెప్పడం
దూప : దాహం
తొవ్వ : దారి
లగ్గం : పెళ్ళి
సోయి : స్పృహ
ఏసిడి : చెడుకాలం
జరంత : కొద్దిగా
పైలం : పదిలం
యాదుందా : జ్ఞాపకం ఉందా
ఎక్కిరింత : వెక్కిరించుట
సవుసు : ఆగు
చితల్‌పండు : సీతాఫలం
కాలం చేసుడు: మరణించుట
మస్తుగ : మంచిగ
నిరుడు : గత సంవత్సరం
ఎర్కలే : జ్ఞాపకం లేదు
పోవట్టిన : వెళ్తున్న
కూకొ : కూర్చో
పొద్మికి : సాయంత్రం
ఉత్తగ : ఊరకే
బుదగరిచ్చి : బతిలాడి
యాష్ట : విసుగు
తెగదెంపులు: విడాకులు
సాయిత : దంట
లొల్లి : గోల
పాయిద : లాభం
తోడెం : కొంచెం
భేట్ : కలయిక
కీలు : తాళం
జల్ది : త్వరగా
ఫకత్ : ఎల్లప్పుడు
పంఖా : విసనకర్ర
గూసలాట : పొట్లాటా
ఝగడ్ : జగడం
నిత్తె : ప్రతి దినం
గాయి : అల్లరి
సెక : మంట
మస్కున : మసక చీకటిలో
తోగరుపప్పు: కందిపప్పు
అయి : అమ్మ
గాడికా : అక్కడికా
లెంకుట : వెదుకుట
పక్కా : నిశ్చయము
ఉండి : వరకట్నం
లాగు : నెక్కరు
బుడ్డోడు : చిన్నవాడు
మెత్త : దిండు
అడ్డెనిగా : భోజన స్లాండు
పదిలెము : క్షేమం
సర్వపిండి : కారం రొట్టె
బొక్కెన : నీరుతోడే బక్కెట్
వొర్రకు : అరువకు
గౌసెను : దిండు కవరు
కైకిలి : కూలీ
చెల్క : వర్షధార పొలం
గౌడి : కోట
ముల్లె : మూట
దర్వాజ : తలుపు
కొట్టము : గోశాల
తనాబ్బి : షెల్పు
ముంత : చెంబు
ఉరుకు : పరుగెత్తు
ఆత్రము : తొందర
సౌసు : ఆగు
శిబ్బి : అన్నం వంపే మూత
తల్లి గుంజ : పెళ్ళి పందిరికి తల్లి వంటిది
లగ్గం : పెండ్లి
నాగెల్లి : నాగవెల్లి
పైలము : జాగ్రత్త
దౌతి : సిరాబుడ్డి
ఎగిర్త : తొందర
అడ్లు : వరిధాన్యం
పుస్తె : తాళి
నొసలు : లలాటము
తోల్త : పంపిస్త
బాట : దారి
లెంకు : వెతుకు
మంకు : బుద్ధిమాంద్యం
పత్త : చిరునామా
ఇకమత్ : తెల్వి
తకరారు : సతాయించుడు
తోడం : కొంచెం
పడిశం : సర్ధి
బలుపు : మదము
కండువ : టవల్
అంగి : చొక్కా
బౌగొనె : గిన్నె
బువ్వ : అన్నం
ఎయ్యి : పెట్టు
ఎక్క : దీపం
గూడు : సెల్ఫ్
నెత్తి : తల
వర్రుడు : బాగా మాట్లాడు
ఉరికిరా : పరిగెత్తుకుని రా
మాలెసా : బాగా
మడిగెలు : షెట్టర్లు
నూకు : వుడ్చుడు
ఉబ్బర : ఉక్కపోత
యాడికి : ఎక్కడికి
కుకొ : కూర్చుండు
జర ఆగు : కొద్దిగుండు
కంకలు : ఎడ్లు
మొగులు : ఆకాశం
నెత్తి : తల
ఇకమతు : ఉపాయం
మలగడం : తిరగడం
దబ్బన : తొందర
మారాజ్ : పూజారి
లడిక : గరాటు
శారాన : పావుల
బారాన : మూడు పావులాలు
కుర్స : పొట్టి
మోటు : గడుసు
గోసి : పంచ
బాపు : తండ్రి
కాక : బాబాయి
పెదబాపు : పెద్ద నాన్న
పెద్దాయి : పెద్దమ్మ
యారాలు : తోటి కోడలు
సడ్డకుడు : తోడల్లుడు
సాలెగాడు : బావమర్ది
తమ్మి : తమ్ముడు
దన్ననరా : త్వరగా రా
జల్దిరా : జెప్పున రా
ఊకో : ఆగు
సోపాల : ఒడి
ఓమాడి : పొదుపు
పురాత : పూర్తిగా
పైలంగరా : మెల్లగ రా
ఆడికేంచి : అక్కడి నుండి
లగు : బలుపు
పరేషాన్ : అలసట
ఇమ్మతి : సాయం
ఇమాకత్ : గర్వం
జాతర : తీర్ధం
పనుగడి : కొష్టం దరువాజ
సిడీలు : మెట్లు
తట్టి : పళ్ళెం
ఊరబిస్క : ఊరపిచ్చుక
ఆవలికి : బయటకు
పాయిరం : పావురం
ఆయేటిబూనంగ : తొలకరి
సడుగు : రోడ్డు
దొరింపు : మార్గం
కుందాపన : దిగులు
పిడుస : ముద్ద
దుబ్బ : మట్టి
చెండు : బంతి
బగ్గ : బాగా
బొచ్చెడు : చాలా
యాపాకులు: వేపాకులు
గాయిదోడు : ఆవారా
నడిమిట్ల : మధ్యన
సూరు : చూరు
పయ్య : చక్రం
ఒంటేలు : మూత్రం
రాతెండి : అల్యూమినియం
బర్మా : రంధ్రాలు చేసే సాధనం
ఇగురం : ఉపాయం
దిడ్డి : కిటికీ
ఇల వరుస : పద్ధతి
బుట్టాలు : లోలాకులు
గరిమి : వేడి
కచ్చురం : ఎడ్ల బండి
పెనిమిటి : భర్త
అర్ర : గది
గలుమ : తలుపు
తల్వాలు : తలంబ్రాలు
పరాశికం : నవ్వులాట
మబ్బుల : వేకువ జామున
చిడిమెల : తొందరగా
- రొడ్డ రవీందర్, మంచిర్యాల
కాపాయం : పొదుపు
యవ్వారం : వ్యవహారం
కైకిలి : కూలి
అలిమిబలిమి: ఇష్టాయిష్టాలు
మనాది : బెంగ
ఎటమటం : బెడిసికొట్టు
మొగులు : ఆకాశం
రంది : దిగులు
సడుగు : తొవ్వ
బాలకాలి : పిల్ల చేష్టలు
అగ్వ : చౌక
గాడ్పు : గాలి
ఇంగలం : నిప్పు
మాల్‌గాడి : గూడ్సు బండి
ఎక్వ తక్వ : హెచ్చుతగ్గులు
గిర్వి : తాకట్టు
కొలువు : నౌకరు
పాలోళ్ళు : దాయాదులు
పొద్దుగూకి : సాయంత్రం
నెత్తి : తల
జంగుబట్టింది: తుప్పుబట్టింది
మొగురం : కట్టెస్తంభం
గావురం : ప్రేమ
ఒద్దులు : దినములు
గలుమ : ద్వారము
లగాంచి : జోరుగా
రికాం : తీరిక
సుంసాం : నిశ్శబ్దం
తట్టు : గోనె సంచి
గత్తర : కలరా
తొట్టె : ఊయల
ఇగం : అతి చల్లని
గవాబు : సాక్ష్యం
తాపతాపకు : మాటిమాటికి
పైకం : డబ్బులు
తపుకు : మూత గిన్నె
బుగులు : భయం
సుతారం : సున్నితం
తోలుట : నడుపుట
కోల్యాగ : ఆవుదూడ
సొక్కంపూస: నీతిమంతుడు
బుదగరించుట: బుజ్జగించుట
బరివాత : నగ్నంగ
కోసులు : మైళ్ళు
తనాబ్బి : కప్ బోర్డు
వరపూజ : నిశ్చితార్థం
రయికె : జాకెట్టు
తనాబి : షెల్ఫ్
తంతెలు : మెట్లు
ఆనక్కాయ : సొరకాయ
కలెగూర : తోటకూర
తొక్కు : ఊరగాయ
బుక్కెడు : ఒక ముద్ద
గంటే : గరిటే
గరిమికోటు : రెయిన్ కోటు
గంజు : వంట పాత్ర
రంజన్ : కూజ
నూతి : బావి
గడెంచే : నులకమంచం
అవతల : ఆరు బయట
గొడిసేపు : కాసేపు
నిరుడు యేడు: గత సంవత్సరం
కల్ప : మంగలి పెట్టే
టొక్క : పారిపోవడం
పత్తి : పాళీ
కందిలి : చిన్న దీపం
సోల్తి : జాడ
పొంతన : పోలిక
మోపున : జాగ్రత్తగ
పోగులు : కుప్పలు
ఎటమటం : పొరపాటు
సర్సుట : కొట్టుట
కాన్గి బడి : ప్రైవేటు బడి
లగ్గం : పెళ్ళి
మర్లబడుట : తిరగబడుట
తాషిలి : కీడు
కాంచి : సీటుపై కూర్చోకుండ సైకిల్ తొక్కుట
దడ్లబురి : మగ కోతి
మొస : అధిక శ్వాస
డొక్క : కడుపు
అముడాల : కవల
ఆపతి పడుట: ప్రసవ వేదన
ఇగం : చల్లగ, హిమం
ఇడుపులు : ప్రవేశ ద్వార ప్రాంతం
ఇమానం : ప్రమాణం
ఎనుగు : ముండ్ల కంచె
ఏతులు : హెచ్చులు, గొప్పలు
బగరుకొట్టుట: వేగంగా శ్వాసించుట
కంచె : గడ్డి బీడు
కైలాట్కం : కలహం, కొట్లాట
జిట్టి : దృష్టి
జిమ్మ : జిహ్వ
తుత్తుర్లు : వెంట్రుకలు
దంచుట : దండించుట, కొట్టుట
దంగుట : తఱుగుట
నీయత్ : నిజాయితీ
పాసంగం : మొగ్గు
పురుసత్ : విశ్రాంతి
మిత్తి : వడ్డి
ఆయిటి : తొలకరి
ఇగురు : చిగురు
ఇగురం : వ్యూహం
ఇగ్గుట : సంకోచించుట
ఇచ్చంత్రం : విచిత్రం
ఒళ్ళక్కం : అబద్దం
కువారం : చెడ్డబుద్ధి
కైగట్టుట : కవిత్వం రాయుట
దసుకుట : కుంగుట
నక్కు : అతుకు
నాదాను : బలహీనం
నేఱివడుట : అలసిపోవుట
పతార : పరపతి
పుల్లసీలుట : అలసిపోవుట
బొండిగ : గొంతు
మాల్యం : దయ గలుగుట
మాయిల్యమే: వెంటనే, తొందరగ
మోర్‌దోపు : ప్రమాదకరమైన
తొవ్వ : బాట
మంకు : మొండితనం
నొసలు : నుదురు
దొబ్బు : నెట్టు
దీపంత : ప్రమిద
కాయిసు : ఇష్టం
యాల్ల : సమయం
రౌతు : రాయి
పసిరికెలు : కామెర్లు
పటువ : కుండ
ఉబ్బు : ఉత్సాహం
పెయ్యి : వొళ్ళు
యాష్ట : విసుగు
అంబటియాల : అంటి తాగే సమయం
ఆనగపు కాయ: సోరకాయ
ఇసుర్రాయి : విసురు రాయి
ఉలువచారు : ఉలువ కట్టు
ఎచ్చాలు : గరం మసాలా వస్తువులు
ఎసరు : అన్నం ఉడకడానికి పెట్టుకునే నీరు
ఒత్తి పొయ్యి : పొంత పొయ్యి
కడువ : నీరు తెచ్చుకునే మట్టి కుండ
గాబు : ధాన్యం నిల్వ ఉంచుకొనేందుకు మట్టితో చేసింది.
గుమ్మి : నిల్వ ఉంచుకొనేందుకు ఈత సువ్వలతో అల్లినది.
వత్తు : కట్టెల పొయ్యికి ఆనుకొని వుండే కుండ (వేడినీళ్ళకై ఉపయోగిస్తరు).
కురాడు : బియ్యాన్ని ఉడికించుటకు వాడే, కలి నీళ్ళను నిల్వవుంచే కుండ.
సాయబాన్ : దంపతుల పడకగది.
సానుపు : పొద్దున ఇంటిముందు పేడతో కలిపి చల్లే నీళ్ళు.
గిరుక : బావిలోని నీటిని తోడుటకు ఉపయోగపడేది.
కంచుడు : పులుపు కూరలను వండుటకు వాడే మట్టి కుండ.
గోరు కొయ్యలు : రాత్రివేళ ఆకాశంలో వరుసగా వుండే మూడు నక్షత్రాలు.
ఇకమత్ : ఉపాయం
మిడుకుడు : ఈర్శ
గడ్డపార : మొగులు
శిర్రగోనె : గూటి బిల్ల
సాన్పి : కళ్ళాపి
పొద్మీకి : సాయంకాలం
బుగ్గ : బల్బు
పైలు : ఒకటో తేది
బేస్తారం : గురువారం
ఐతారం : ఆదివారం
బిరాన : తొందరగా
మలాస : ఎక్కువ
పైలం : జాగ్రత్త
ఏంటికి : ఎందుకు
గులగుల : చెక్కిలిగింతలు
అంగి : చొక్కా
నడ్మ : మధ్యలో
ఆల్చం : లేటు
అసంతకు : పక్కకు
సైసు : ఆగు
అద్దాలు : కళ్ళజోడు
అట్లనా : అవునా
ఇల్టెపల్లుడు : ఇల్లరికపు అల్లుడు
తియ్యి : తీయు
శాతాడు : చేతాడు
పోతడు : వెళ్ళగలడు
అస్తడు : వస్తాడు
మొగురం : ఇంటిలో స్తంభం
ఆసం : పైకప్పు కర్ర
నడ్డి : నడుము
చెడ్డి : డ్రాయరు
ఎడ్డి : తెల్విలేని తనం
దుడ్లు : పైసలు
అడ్లు : వరి ధాన్యం
మడి : భూమి గుంట
పుస్తె : తాళి
గుత్త : ఒక్క మొకాన
సగురం : కొప్పుకు జతపరిచేది
అందాద : సుమారు
ఆయిల్ల : క్రితం రాత్రి
కడ్డు : మొండి
నసీవ : అదృష్టం
ఎగిర్తం : తొందర
ఎచ్చిరికం : అతి
బరివాత : నగ్నం
అర్ర : స్టోర్ రూమ్
నిరుడు : క్రితం సంవత్సరం
సై చూడు : రుచి చూడు
ఇమానం : ఒట్టు
పైలం : జాగ్రత్త
పెయిసబ్బు : స్నానం సబ్బు
కుత్తెం : ఇరుకు
బల్లిపాతర : బూజు
బుక్కుట : తినుట
తుట్టి : నష్టం
ఓరకు పెట్టుట: దాచి పెట్టుట
తట్టి : పళ్లెం
మత్తి : పొగరు
ఎకసెక్కాలు : పరాష్కాలు
ఇకిలించుట : నవ్వుట
గలుమ : గడప
కాకిరి బీకిరి : గజిబిజి
బుజ్జగించి : లాలించి
ప్రభోజనం : ఫంక్షన్
గుత్పలు : పెద్ద కర్రలు
దుడ్లు : డబ్బులు
పజీత : సతాయించడం
మెడకొడం : వెంబడి తగలడం
లెంకుట : వెతుకుట
ఊకుట : ఊడ్వడం
లాగం : అలవాటు
ఉల్లెక్కాలు : పరిహాసం
బరివాతల : దిగంబరంగా
శవ్వా : చీచీ
లగ్గం : పెళ్ళి
పట్టగొల్సులు : కాళ్ళ వెండిపట్టీలు
కార్జం : మేక కాలెయం
సోల్‌పూత : వరుసగా
ఉల్లుల్లు : వదులుగా చేయుట
డల్లు : కొద్దిసేపు
లాలపోయుట: స్నానం పోయుట
సల్లు : నీరు కారుట
పాసంగం : బరువులో తేడా
గతుకులు : ఎగుడు దిగుడు
గడ్కోటి : గడియకోసారి
దస్కుట : కుంగిపోవుట
పొతం : చక్కగా అమర్చడం
సనుగు : ఒక వస్తువు
దొరింపు : సమకూర్చుట
సుమీ : హెచ్చరిక చేయడం
నివద్దే : నిజమే
కీస్ పిట్ట : విజిల్
పీక : బూర
చెండు : బంతి
పుడా : ప్యాకెట్
రికాం : తీరిక
సలువలు : చెమటలు
మాడ : తలపై భాగం
ఒంటేలు : మూత్రం
గొట్టు : కఠినమైన
బర్ర : గాయపు మచ్చ
పులగండు : తిండిబోతు
అగడు : అత్యాశ
మార్వానం : రెండో పెళ్ళి
చిలుము : తుప్పు
పుర్సత్ : నిమ్మలం
పిసరు : చిన్నముక్క
పిడాత : అకస్మాత్తుగా
తెరువకు : జోలికి
యాట : గొర్రె/మేక
మొగురం : కర్ర స్తంభం
ఇసురుగ : గొప్పగా
సిన్నగా : మెల్లగా
రంది : బాధ
పసిది : చిన్నది
బోళ్ళు : గిన్నెలు
ఇడుపు : విడాకులు
కారటు : ఉత్తరం
పొద్దుగాల : వేకువ జామున
అగ్గువ : చౌక
బయాన : అడ్వాన్సు
మడిగె : దుకాణం
బీమారి : రోగం
సోల : కిలో
సంత : అంగడి
ఇనాం : బహుమతి
తలె : పళ్ళెం
పత్తాలాట : పేకాట
ముచ్చెట్లు : మాటలు
అక్కెర : అవసరం
ఏశాలు : నాటకాలు
కట్టె సర్సుడు : బిగుసుకుపోవడం
కమిలింది : కందిపోయింది
గద్దరించు : గట్టిగా అరుచు
గట్లనే : అట్లాగే
గతిమెల్ల : దిక్కులేని
గత్తర : కలరా
గర్క : గరిక
గాయింత పని : మిగిలిన పని
గంతే : అంతే
గుత్తేదారు : కాంట్రాక్టరు
గుత్ప : దుడ్డుకర్ర
గొర్రెంక : గోరువంక
గోలం : నీళ్ల తొట్టి
తిత్తి : తోలు సంచి
తువాల : తుండు గుడ్డ
తత్తర : తడబడు
తతెలంగాణా పదకోశం
తూటు : రంధ్రం
ఏతులు : గొప్పలు
మలుపు : మూల
తాపతాపకు : మాటిమాటికి
జల్ది : త్వరగా
కొత్తలు : డబ్బులు
ఏంచు : లెక్కించు
నాదాన : బలహీనం
నప్పతట్లోడు: పనికి మాలినవాడు
ల్యాగ : ఆవు దూడ
గుపాయించు: జొరబడు
కూకొ : కూర్చో
కూనం : గుర్తు
మడిగ : దుకాణం
పొట్లం : ప్యాకింగ్
బత్తీసలు : అప్పడాలు
పతంగి : గాలిపటం
సోంచాయించు: ఆలోచించు
పయఖాన : టాయిలెట్
మోసంబి : బత్తాయి
అంగూర్ : ద్రాక్ష
కష్‌కష్ : గసాలు
కైంచిపలంగ్ : మడత మంచం
చెత్రి : గొడుగు
కల్యామాకు : కరివేపాకు
మచ్చర్‌దాన్ : దోమతెర
మడుగుబూలు: మురుకులు
జమీర్‌ఖాన్ : భూస్వామి
జాగా : స్థలం
తండా : చల్లని
గర్మి : వేడి
వూకె : ఉట్టిగా
సిలుం : తుప్పు
నియ్యత్ : నిజాయితీ
తపాలు : గిన్నె
తైదలు : రాగులు
పలంగి : మంచము
బలంగ్రి : డ్రాయింగ్ రూం
సల్ప : నున్నని రాయి
దప్పడం : చారు
గెదుముట : పరిగెత్తించుట
తొక్కు : పచ్చడి
కిసా : జేబు
సల్ల : మజ్జిగ
అర్ర : గది
బుడ్డలు : పల్లీలు
గడెం : నాగలి
గాండ్లు : బండి చక్రాలు
కందెన : ఇంధనం
ఉప్పిండి : ఉప్మా
చిమ్ని : బుగ్గదీపం
తపుకు : ప్లేటు
ముగ్గ : చాలా
కందీలు : లాంతరు
బటువు : ఉంగరం
బాండ్లి : మూకుడు
సలాకి : అట్లకాడ
ఈలపీట : కత్తిపీట
గనుపట్ల : గడప దగ్గర
గుండ్లు : రాళ్ళు
సల్వ : చల్లదనం
ఏట కూర : మేక మాంసం
గాలిపంక : ఫ్యాను
షాపలు : చేపలు
సౌంర్త పండుగ: పుష్పాలంకరణ
కుమ్మరావి : కుండలబట్టి
లోట : డబ్బ
ఇడుపు : గోడంచు
సౌరం : క్షవరం
శిబ్బి : తీగల జల్లెడ
తూటు : రంధ్రం
శిరాపురి : పరమాన్నం
తీట : కోపం
పటువ : కుండ
తలె : పల్లెం
పొర్క : చీపురు
సపారం : పందిరి
సర్కార్ ముల్లు: కంపముల్లు
దేవులాడు : వెతుకు
వాగు : నది
సడాకు : రోడ్డు
చిత్పలకాయ: సీతాఫలం
ఏమది : ఏమిటి
లచ్చమ్మ : లక్ష్మమ్మ
రామండెం : రామాయణం
తక్కడి : త్రాసు
గంటె : చెంచా
కాందాని : పరువు
బూగ : తూనీగ
సందుగు : పెట్టె
బిటాయించు: కూర్చోమను
జొన్న గటుక: జొన్న గింజల అన్నం
కంచె : సరిహద్దు
లైయ్ : అతికించే పదార్థం
బాపు : నాన్న
ఆనతి : అభయం
సోలుపు : వరుస
పీనోడు : పెండ్లి కొడుకు
దురస్తు : బాగుచేయు
శిరాలు : మెడ
కందీలు : లాంతరు
ఆర్సీలు : కళ్ళజోడు
మక్కెండ్లు : మొక్కజొన్న
సుట్టాలు : బంధువులు
మాలస : ఎక్కువ
కైకిలి : కూలి
కొయ్‌గూర : గొంగూర
కూడు : అన్నం
అసంత : దూరంగ
సిబ్బి : గుల్ల
పావుడ : పార
సలమల : వేడిలో మరగడం
ఊకో : కాముగా ఉండు
జల్దిరా : తొందరగా రా
తపుకు : మూత
తువ్వాల : చేతి రుమాలు
లాగు : నెక్కరు
కాయిసు : ఇష్టం
బుగులు : భయం
ఉర్కుడు : పరుగెత్తుడు
శానా : చాల
గట్లనే : అలాగే
గిట్లాంటి : ఇలాంటి
బర్కత్ : లాభం
కుసో : కూర్చొండి
తర్జుమా : అనువాదం
నెరసు : చాలా చిన్నదైన
బకాయి : చెల్లించవలసిన మొత్తం
తోఫా : కానుక
ఇలాక : ప్రాంతం
బరాబరి : సరి సమానం
ఉసికే : ఇసుక
తోముట : రుద్దుట
గీరె : గిరక
బొంది : శరీరం
ఉలికిపడుట : అదిరిపడుట
ఈడు : వయసు
జోడు : జంట
కూడు : అన్నం
గోడు : లొల్లి
అల్లుట : పురి వేయుట
నుల్క : మంచానికి అల్లే తాడు
శెల్క : తెల్లభూమి
మొల్క : పుట్టిన మొక్క
శిల్క : చిలుక
పల్కు : మాట్లాడు
ఈతల : ఈవల
ఆతల : ఆవల
తను : అతడు
దిడ్డి ధర్వాజ : మరో ద్వారం
కొట్టం : పశువుల పాక
గూటం : పశువుల కట్టేసే గుంజ
పగ్గం : తాడు
శాయిపత్తి : తేయాకు
పెంక : పెనం
సుంకం : పన్ను
లెంకు : వెతుకు
తొంట చెయ్యి : ఎడమ చెయ్యి
తక్కెడు : ముప్పావు కిలో
దేవులాడు : వెతుకు
నడిమీలకు : మధ్యలకు
పుండు కోరుడు : వివాదాస్పదుడు
పత్యం : నియమాహారం
పాకులాడు : ప్రయత్నించు
పగిటీలి : పగటి పూట
పొడవూత : పొడవునా
పొద్దుగాల : ఉదయం
బరిగె : బెత్తం
బంజరు : ప్రభుత్వ భూమి
దెంకపోవుట : పారిపోవుట
నజీబ్ : అదృష్టం
మాలేస్క : ఎక్కువ
మతులాబ్ : విషయం
మనుండంగ : ప్రాణంతో ఉండగ
సటుక్కున : తొందరగా
సముదాయించుట : నచ్చ జెప్పుట
సైలేని : చక్కగా లేని
ఇకమతు : ఉపాయం
ఎక్క : దీపం
ఆలి : పెండ్లం
దుత్త : చిన్న మట్టి కుండ
ఎళ్ళింది : పోయింది
గైండ్ల : వాకిట్ల
తలగాయిండ్ల: వాకిలి ముందు
అంబలి : జావ
దప్పడం : సాంబారు, పప్పుల పులుసు
కుడుము : ఇడ్లీ
ఎసల : వండులకు ఉపయోగించే కుండ
నాలె : నేల
ఓరకు : పక్కకు
ఒల్లె : చీర
తాతిపారం : మెల్లగ
ఎరుక : తెలుసు
మొరగు : అరచు
అంబాడు : చిన్నపిల్లల పాకుడు
అర్సుకొనుట: పరామర్శించుట
ఊసు : కండ్ల నుండి వచ్చే మలినం
ఎటమటం : అస్తవ్యస్తం
ఎఱ్ఱ : వానపాము
కూడు : అన్నం
చిలుక్కొయ్య: కొక్కెము
గులుగుట : లోలోపల మాట్లాడుట
గువ్వము : గుజ్జు
జీవిలి : చెవిలోని మలినం
జోకు : తూకం
తాంబాళం : పెద్ద పళ్ళెం
నసుకు : చెప్పుటకై వెనకాముందాడుట
నెరి : పూర్తిగా
బీరిపోవు : ఆశ్చర్యపడు
మాగికాలం : పగలు తక్కువగా ఉండే కాలం
వొయ్య : పుస్తకం
సోయి : స్పృహ
బిశాది : విలువ
పతార : పలుకుబడి
పజీత : పరువు
సాపిచ్చుట : తిట్టుట
పస్కలు : కామెర్లు
గౌర : గరాటు
గాసం : దాన
బల్గం : బంధుజనం
సొరికి : సొరంగం
సౌలతు : వసతి
బోలెడు : చాల
ఓపాలి : ఓసారి
యాల్ల : సమయం
కారటు : ఉత్తరం
డోకు : వాంతి
టప్పా : పోస్టు
సూటి : గురి
సోల్తి : జాడ
సోపతి : స్నేహం
ఎర్కలే : జ్ఞాపకం లేదు
ఉత్తగ : ఊరికే
నువద్ది : నిజంగా
పైలం : జాగ్రత్త
శరం : సిగ్గు
ఛిద్రం : రంధ్రం
మతలబు : విషయం
ఎండ్రికాయ : పీత
జబర్‌దస్తీ : బలవంతం
కనరు : వెగటు
ఇడిసిపెట్టు : వదిలిపెట్టు
గత్తర : కలరా
ఇగురం : వివరం
పరదా : తెర
గుర్రు పెట్టుట: గురక పెట్టుట
గులగుల : దురద
గులాం : బానిస
గిచ్చుట : గిల్లుట
పిసరంత : కొద్దిగా
గుత్త : మొత్తం ఒకేసారి
గుండిగ : వెడల్పు మూతి గల ఇత్తడి పాత్ర
శిట్టశిట్ట : తొందరగా
బర్ఖతక్కువ : వృద్దిలేని
వుర్కు : పరుగెత్తు
సర్రున : వెంటనే
మొస : శ్వాస
బుదగరింపు: ఓదార్పు
ఓమానంగా : అతి కష్టంగా
గల్మ : ద్వారం
పొల్ల : అమ్మాయి
ఆయమన్న : ఉన్నదాంట్లో మంచిది
లొల్లి చప్పుడు
ఇషారా : వివరాలు
కారెడ్డెం : మనసులో ఒకటి పైకి ఒకటి చెప్పడం
దూప : దాహం
తొవ్వ : దారి
లగ్గం : పెళ్ళి
సోయి : స్పృహ
ఏసిడి : చెడుకాలం
జరంత : కొద్దిగా
పైలం : పదిలం
యాదుందా : జ్ఞాపకం ఉందా
ఎక్కిరింత : వెక్కిరించుట
సవుసు : ఆగు
చితల్‌పండు : సీతాఫలం
కాలం చేసుడు: మరణించుట
మస్తుగ : మంచిగ
నిరుడు : గత సంవత్సరం
ఎర్కలే : జ్ఞాపకం లేదు
పోవట్టిన : వెళ్తున్న
కూకొ : కూర్చో
పొద్మికి : సాయంత్రం
ఉత్తగ : ఊరకే
బుదగరిచ్చి : బతిలాడి
యాష్ట : విసుగు
తెగదెంపులు: విడాకులు
సాయిత : దంట
లొల్లి : గోల
పాయిద : లాభం
తోడెం : కొంచెం
భేట్ : కలయిక
కీలు : తాళం
జల్ది : త్వరగా
ఫకత్ : ఎల్లప్పుడు
పంఖా : విసనకర్ర
గూసలాట : పొట్లాటా
ఝగడ్ : జగడం
నిత్తె : ప్రతి దినం
గాయి : అల్లరి
సెక : మంట
మస్కున : మసక చీకటిలో
తోగరుపప్పు: కందిపప్పు
అయి : అమ్మ
గాడికా : అక్కడికా
లెంకుట : వెదుకుట
పక్కా : నిశ్చయము
ఉండి : వరకట్నం
లాగు : నెక్కరు
బుడ్డోడు : చిన్నవాడు
మెత్త : దిండు
అడ్డెనిగా : భోజన స్లాండు
పదిలెము : క్షేమం
సర్వపిండి : కారం రొట్టె
బొక్కెన : నీరుతోడే బక్కెట్
వొర్రకు : అరువకు
గౌసెను : దిండు కవరు
కైకిలి : కూలీ
చెల్క : వర్షధార పొలం
గౌడి : కోట
ముల్లె : మూట
దర్వాజ : తలుపు
కొట్టము : గోశాల
తనాబ్బి : షెల్పు
ముంత : చెంబు
ఉరుకు : పరుగెత్తు
ఆత్రము : తొందర
సౌసు : ఆగు
శిబ్బి : అన్నం వంపే మూత
తల్లి గుంజ : పెళ్ళి పందిరికి తల్లి వంటిది
లగ్గం : పెండ్లి
నాగెల్లి : నాగవెల్లి
పైలము : జాగ్రత్త
దౌతి : సిరాబుడ్డి
ఎగిర్త : తొందర
అడ్లు : వరిధాన్యం
పుస్తె : తాళి
నొసలు : లలాటము
తోల్త : పంపిస్త
బాట : దారి
లెంకు : వెతుకు
మంకు : బుద్ధిమాంద్యం
పత్త : చిరునామా
ఇకమత్ : తెల్వి
తకరారు : సతాయించుడు
తోడం : కొంచెం
పడిశం : సర్ధి
బలుపు : మదము
కండువ : టవల్
అంగి : చొక్కా
బౌగొనె : గిన్నె
బువ్వ : అన్నం
ఎయ్యి : పెట్టు
ఎక్క : దీపం
గూడు : సెల్ఫ్
నెత్తి : తల
వర్రుడు : బాగా మాట్లాడు
ఉరికిరా : పరిగెత్తుకుని రా
మాలెసా : బాగా
మడిగెలు : షెట్టర్లు
నూకు : వుడ్చుడు
ఉబ్బర : ఉక్కపోత
యాడికి : ఎక్కడికి
కుకొ : కూర్చుండు
జర ఆగు : కొద్దిగుండు
కంకలు : ఎడ్లు
మొగులు : ఆకాశం
నెత్తి : తల
ఇకమతు : ఉపాయం
మలగడం : తిరగడం
దబ్బన : తొందర
మారాజ్ : పూజారి
లడిక : గరాటు
శారాన : పావుల
బారాన : మూడు పావులాలు
కుర్స : పొట్టి
మోటు : గడుసు
గోసి : పంచ
బాపు : తండ్రి
కాక : బాబాయి
పెదబాపు : పెద్ద నాన్న
పెద్దాయి : పెద్దమ్మ
యారాలు : తోటి కోడలు
సడ్డకుడు : తోడల్లుడు
సాలెగాడు : బావమర్ది
తమ్మి : తమ్ముడు
దన్ననరా : త్వరగా రా
జల్దిరా : జెప్పున రా
ఊకో : ఆగు
సోపాల : ఒడి
ఓమాడి : పొదుపు
పురాత : పూర్తిగా
పైలంగరా : మెల్లగ రా
ఆడికేంచి : అక్కడి నుండి
లగు : బలుపు
పరేషాన్ : అలసట
ఇమ్మతి : సాయం
ఇమాకత్ : గర్వం
జాతర : తీర్ధం
పనుగడి : కొష్టం దరువాజ
సిడీలు : మెట్లు
తట్టి : పళ్ళెం
ఊరబిస్క : ఊరపిచ్చుక
ఆవలికి : బయటకు
పాయిరం : పావురం
ఆయేటిబూనంగ : తొలకరి
సడుగు : రోడ్డు
దొరింపు : మార్గం
కుందాపన : దిగులు
పిడుస : ముద్ద
దుబ్బ : మట్టి
చెండు : బంతి
బగ్గ : బాగా
బొచ్చెడు : చాలా
యాపాకులు: వేపాకులు
గాయిదోడు : ఆవారా
నడిమిట్ల : మధ్యన
సూరు : చూరు
పయ్య : చక్రం
ఒంటేలు : మూత్రం
రాతెండి : అల్యూమినియం
బర్మా : రంధ్రాలు చేసే సాధనం
ఇగురం : ఉపాయం
దిడ్డి : కిటికీ
ఇల వరుస : పద్ధతి
బుట్టాలు : లోలాకులు
గరిమి : వేడి
కచ్చురం : ఎడ్ల బండి
పెనిమిటి : భర్త
అర్ర : గది
గలుమ : తలుపు
తల్వాలు : తలంబ్రాలు
పరాశికం : నవ్వులాట
మబ్బుల : వేకువ జామున
చిడిమెల : తొందరగా
- రొడ్డ రవీందర్, మంచిర్యాల
కాపాయం : పొదుపు
యవ్వారం : వ్యవహారం
కైకిలి : కూలి
అలిమిబలిమి: ఇష్టాయిష్టాలు
మనాది : బెంగ
ఎటమటం : బెడిసికొట్టు
మొగులు : ఆకాశం
రంది : దిగులు
సడుగు : తొవ్వ
బాలకాలి : పిల్ల చేష్టలు
అగ్వ : చౌక
గాడ్పు : గాలి
ఇంగలం : నిప్పు
మాల్‌గాడి : గూడ్సు బండి
ఎక్వ తక్వ : హెచ్చుతగ్గులు
గిర్వి : తాకట్టు
కొలువు : నౌకరు
పాలోళ్ళు : దాయాదులు
పొద్దుగూకి : సాయంత్రం
నెత్తి : తల
జంగుబట్టింది: తుప్పుబట్టింది
మొగురం : కట్టెస్తంభం
గావురం : ప్రేమ
ఒద్దులు : దినములు
గలుమ : ద్వారము
లగాంచి : జోరుగా
రికాం : తీరిక
సుంసాం : నిశ్శబ్దం
తట్టు : గోనె సంచి
గత్తర : కలరా
తొట్టె : ఊయల
ఇగం : అతి చల్లని
గవాబు : సాక్ష్యం
తాపతాపకు : మాటిమాటికి
పైకం : డబ్బులు
తపుకు : మూత గిన్నె
బుగులు : భయం
సుతారం : సున్నితం
తోలుట : నడుపుట
కోల్యాగ : ఆవుదూడ
సొక్కంపూస: నీతిమంతుడు
బుదగరించుట: బుజ్జగించుట
బరివాత : నగ్నంగ
కోసులు : మైళ్ళు
తనాబ్బి : కప్ బోర్డు
వరపూజ : నిశ్చితార్థం
రయికె : జాకెట్టు
తనాబి : షెల్ఫ్
తంతెలు : మెట్లు
ఆనక్కాయ : సొరకాయ
కలెగూర : తోటకూర
తొక్కు : ఊరగాయ
బుక్కెడు : ఒక ముద్ద
గంటే : గరిటే
గరిమికోటు : రెయిన్ కోటు
గంజు : వంట పాత్ర
రంజన్ : కూజ
నూతి : బావి
గడెంచే : నులకమంచం
అవతల : ఆరు బయట
గొడిసేపు : కాసేపు
నిరుడు యేడు: గత సంవత్సరం
కల్ప : మంగలి పెట్టే
టొక్క : పారిపోవడం
పత్తి : పాళీ
కందిలి : చిన్న దీపం
సోల్తి : జాడ
పొంతన : పోలిక
మోపున : జాగ్రత్తగ
పోగులు : కుప్పలు
ఎటమటం : పొరపాటు
సర్సుట : కొట్టుట
కాన్గి బడి : ప్రైవేటు బడి
లగ్గం : పెళ్ళి
మర్లబడుట : తిరగబడుట
తాషిలి : కీడు
కాంచి : సీటుపై కూర్చోకుండ సైకిల్ తొక్కుట
దడ్లబురి : మగ కోతి
మొస : అధిక శ్వాస
డొక్క : కడుపు
అముడాల : కవల
ఆపతి పడుట: ప్రసవ వేదన
ఇగం : చల్లగ, హిమం
ఇడుపులు : ప్రవేశ ద్వార ప్రాంతం
ఇమానం : ప్రమాణం
ఎనుగు : ముండ్ల కంచె
ఏతులు : హెచ్చులు, గొప్పలు
బగరుకొట్టుట: వేగంగా శ్వాసించుట
కంచె : గడ్డి బీడు
కైలాట్కం : కలహం, కొట్లాట
జిట్టి : దృష్టి
జిమ్మ : జిహ్వ
తుత్తుర్లు : వెంట్రుకలు
దంచుట : దండించుట, కొట్టుట
దంగుట : తఱుగుట
నీయత్ : నిజాయితీ
పాసంగం : మొగ్గు
పురుసత్ : విశ్రాంతి
మిత్తి : వడ్డి
ఆయిటి : తొలకరి
ఇగురు : చిగురు
ఇగురం : వ్యూహం
ఇగ్గుట : సంకోచించుట
ఇచ్చంత్రం : విచిత్రం
ఒళ్ళక్కం : అబద్దం
కువారం : చెడ్డబుద్ధి
కైగట్టుట : కవిత్వం రాయుట
దసుకుట : కుంగుట
నక్కు : అతుకు
నాదాను : బలహీనం
నేఱివడుట : అలసిపోవుట
పతార : పరపతి
పుల్లసీలుట : అలసిపోవుట
బొండిగ : గొంతు
మాల్యం : దయ గలుగుట
మాయిల్యమే: వెంటనే, తొందరగ
మోర్‌దోపు : ప్రమాదకరమైన
తొవ్వ : బాట
మంకు : మొండితనం
నొసలు : నుదురు
దొబ్బు : నెట్టు
దీపంత : ప్రమిద
కాయిసు : ఇష్టం
యాల్ల : సమయం
రౌతు : రాయి
పసిరికెలు : కామెర్లు
పటువ : కుండ
ఉబ్బు : ఉత్సాహం
పెయ్యి : వొళ్ళు
యాష్ట : విసుగు
అంబటియాల : అంటి తాగే సమయం
ఆనగపు కాయ: సోరకాయ
ఇసుర్రాయి : విసురు రాయి
ఉలువచారు : ఉలువ కట్టు
ఎచ్చాలు : గరం మసాలా వస్తువులు
ఎసరు : అన్నం ఉడకడానికి పెట్టుకునే నీరు
ఒత్తి పొయ్యి : పొంత పొయ్యి
కడువ : నీరు తెచ్చుకునే మట్టి కుండ
గాబు : ధాన్యం నిల్వ ఉంచుకొనేందుకు మట్టితో చేసింది.
గుమ్మి : నిల్వ ఉంచుకొనేందుకు ఈత సువ్వలతో అల్లినది.
వత్తు : కట్టెల పొయ్యికి ఆనుకొని వుండే కుండ (వేడినీళ్ళకై ఉపయోగిస్తరు).
కురాడు : బియ్యాన్ని ఉడికించుటకు వాడే, కలి నీళ్ళను నిల్వవుంచే కుండ.
సాయబాన్ : దంపతుల పడకగది.
సానుపు : పొద్దున ఇంటిముందు పేడతో కలిపి చల్లే నీళ్ళు.
గిరుక : బావిలోని నీటిని తోడుటకు ఉపయోగపడేది.
కంచుడు : పులుపు కూరలను వండుటకు వాడే మట్టి కుండ.
గోరు కొయ్యలు : రాత్రివేళ ఆకాశంలో వరుసగా వుండే మూడు నక్షత్రాలు.
ఇకమత్ : ఉపాయం
మిడుకుడు : ఈర్శ
గడ్డపార : మొగులు
శిర్రగోనె : గూటి బిల్ల
సాన్పి : కళ్ళాపి
పొద్మీకి : సాయంకాలం
బుగ్గ : బల్బు
పైలు : ఒకటో తేది
బేస్తారం : గురువారం
ఐతారం : ఆదివారం
బిరాన : తొందరగా
మలాస : ఎక్కువ
పైలం : జాగ్రత్త
ఏంటికి : ఎందుకు
గులగుల : చెక్కిలిగింతలు
అంగి : చొక్కా
నడ్మ : మధ్యలో
ఆల్చం : లేటు
అసంతకు : పక్కకు
సైసు : ఆగు
అద్దాలు : కళ్ళజోడు
అట్లనా : అవునా
ఇల్టెపల్లుడు : ఇల్లరికపు అల్లుడు
తియ్యి : తీయు
శాతాడు : చేతాడు
పోతడు : వెళ్ళగలడు
అస్తడు : వస్తాడు
మొగురం : ఇంటిలో స్తంభం
ఆసం : పైకప్పు కర్ర
నడ్డి : నడుము
చెడ్డి : డ్రాయరు
ఎడ్డి : తెల్విలేని తనం
దుడ్లు : పైసలు
అడ్లు : వరి ధాన్యం
మడి : భూమి గుంట
పుస్తె : తాళి
గుత్త : ఒక్క మొకాన
సగురం : కొప్పుకు జతపరిచేది
అందాద : సుమారు
ఆయిల్ల : క్రితం రాత్రి
కడ్డు : మొండి
నసీవ : అదృష్టం
ఎగిర్తం : తొందర
ఎచ్చిరికం : అతి
బరివాత : నగ్నం
అర్ర : స్టోర్ రూమ్
నిరుడు : క్రితం సంవత్సరం
సై చూడు : రుచి చూడు
ఇమానం : ఒట్టు
పైలం : జాగ్రత్త
పెయిసబ్బు : స్నానం సబ్బు
కుత్తెం : ఇరుకు
బల్లిపాతర : బూజు
బుక్కుట : తినుట
తుట్టి : నష్టం
ఓరకు పెట్టుట: దాచి పెట్టుట
తట్టి : పళ్లెం
మత్తి : పొగరు
ఎకసెక్కాలు : పరాష్కాలు
ఇకిలించుట : నవ్వుట
గలుమ : గడప
కాకిరి బీకిరి : గజిబిజి
బుజ్జగించి : లాలించి
ప్రభోజనం : ఫంక్షన్
గుత్పలు : పెద్ద కర్రలు
దుడ్లు : డబ్బులు
పజీత : సతాయించడం
మెడకొడం : వెంబడి తగలడం
లెంకుట : వెతుకుట
ఊకుట : ఊడ్వడం
లాగం : అలవాటు
ఉల్లెక్కాలు : పరిహాసం
బరివాతల : దిగంబరంగా
శవ్వా : చీచీ
లగ్గం : పెళ్ళి
పట్టగొల్సులు : కాళ్ళ వెండిపట్టీలు
కార్జం : మేక కాలెయం
సోల్‌పూత : వరుసగా
ఉల్లుల్లు : వదులుగా చేయుట
డల్లు : కొద్దిసేపు
లాలపోయుట: స్నానం పోయుట
సల్లు : నీరు కారుట
పాసంగం : బరువులో తేడా
గతుకులు : ఎగుడు దిగుడు
గడ్కోటి : గడియకోసారి
దస్కుట : కుంగిపోవుట
పొతం : చక్కగా అమర్చడం
సనుగు : ఒక వస్తువు
దొరింపు : సమకూర్చుట
సుమీ : హెచ్చరిక చేయడం
నివద్దే : నిజమే
కీస్ పిట్ట : విజిల్
పీక : బూర
చెండు : బంతి
పుడా : ప్యాకెట్
రికాం : తీరిక
సలువలు : చెమటలు
మాడ : తలపై భాగం
ఒంటేలు : మూత్రం
గొట్టు : కఠినమైన
బర్ర : గాయపు మచ్చ
పులగండు : తిండిబోతు
అగడు : అత్యాశ
మార్వానం : రెండో పెళ్ళి
చిలుము : తుప్పు
పుర్సత్ : నిమ్మలం
పిసరు : చిన్నముక్క
పిడాత : అకస్మాత్తుగా
తెరువకు : జోలికి
యాట : గొర్రె/మేక
మొగురం : కర్ర స్తంభం
ఇసురుగ : గొప్పగా
సిన్నగా : మెల్లగా
రంది : బాధ
పసిది : చిన్నది
బోళ్ళు : గిన్నెలు
ఇడుపు : విడాకులు
కారటు : ఉత్తరం
పొద్దుగాల : వేకువ జామున
అగ్గువ : చౌక
బయాన : అడ్వాన్సు
మడిగె : దుకాణం
బీమారి : రోగం
సోల : కిలో
సంత : అంగడి
ఇనాం : బహుమతి
తలె : పళ్ళెం
పత్తాలాట : పేకాట
ముచ్చెట్లు : మాటలు
అక్కెర : అవసరం
ఏశాలు : నాటకాలు
కట్టె సర్సుడు : బిగుసుకుపోవడం
కమిలింది : కందిపోయింది
గద్దరించు : గట్టిగా అరుచు
గట్లనే : అట్లాగే
గతిమెల్ల : దిక్కులేని
గత్తర : కలరా
గర్క : గరిక
గాయింత పని : మిగిలిన పని
గంతే : అంతే
గుత్తేదారు : కాంట్రాక్టరు
గుత్ప : దుడ్డుకర్ర
గొర్రెంక : గోరువంక
గోలం : నీళ్ల తొట్టి
తిత్తి : తోలు సంచి
తువాల : తుండు గుడ్డ
తత్తర : తడబడు
తుంట : దుంగ
తొంట చెయ్యి : ఎడమ చెయ్యి
తోలుడు : నడపడం
తోల్కపోవు : తీసుకెళ్లుుంట : దుంగ
తొంట చెయ్యి : ఎడమ చెయ్యి
తోలుడు : నడపడం
తోల్కపోవు : తీసుకెళ్లు

Wednesday, April 19, 2017

గురుకుల టీచర్‌ పోస్టులకు రాత పరీక్ష మే 28న

గురుకుల టీచర్‌ పోస్టులకు రాత పరీక్ష మే 28న

గురుకుల టీచర్‌ పోస్టులకు రాత పరీక్ష మే 28నజూన్‌లో మెయిన్స్ నిర్వహణనాన టీచింగ్‌ పోస్టులకు త్వరలో తేదీలు ఖరారు

9 రకాల పోస్టులకు విద్యార్హతల ప్రకటన


తెలంగాణ సంక్షేమ గురుకులాల్లోని తొమ్మిది రకాల కేటరిగీ పోస్టులకు విద్యార్హతలు నిర్ణయిస్తూ శుక్రవారం వెబ్‌సైట్‌లో పొందుపర్చింది. దాంతో పాటు టీచింగ్‌ పోస్టులైన టీజీటీ, పీజీటీ, పీఈటి, పీడి పోస్టుకు మే, జూన్‌లలో రాతపరీక్ష నిర్వహించనున్నట్లు టీఎ్‌సపీఎస్సీ ప్రకటించింది. స్ర్కీ నింగ్‌ టెస్టులో ఒక పోస్టు కు15 మంది ని ఎంపికచేసి మెయిన్స్ పరీక్ష జూన్‌లో నిర్వహించాలని నిర్ణయించింది. టీజీటీ, పీజీటీ, పీఈటీ పోస్టులకు ఈ నెల 18 నుంచి మే 4 వరకు, లైబ్రేరియన్, స్టాఫ్‌ నర్సు పోస్టులకు ఈ నెల 20 నుంచి మే 6 వరకు, ఆర్ట్‌, క్రాఫ్ట్‌, మ్యూజిక్‌ టీచర్‌ పోస్టులకు ఈ నెల 20 నుంచి మే 4 వరకు దరఖాస్తులు స్వీకరించనున్నారు. ఇదిలా ఉండగా టీచింగ్‌ కేటగిరీ విద్యార్హతల్లో డిగ్రీలో 60శాతం మార్కులకు బదులు జనరల్‌ అభ్యర్థులకు 50శాతం, ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీలకు 45శాతంగా నిర్ణయిస్తూ కొత్త అర్హతలను ప్రకటించారు. ఆర్ట్‌, క్రాఫ్ట్‌, మ్యూజిక్‌ టీచర్ల విద్యార్హతల్లో ఇంటర్మీడియట్‌కు బదులు పదో తరగతి పాస్‌ అయితే చాలనే నిబంధన చేర్చారు. టీజీటీ, పీజీటీ పోస్టుల్లో ఈసారి కొత్త గా బీకాం, పబ్లిక్‌ అడ్మినిస్ట్రేషన్ అభ్యర్థులకు అవకాశం కల్పించారు.

టెట్‌కు 20శాతం వెయిటేజీ

ట్రైన్డ గ్రాడ్యుయేట్‌ టీచర్‌ పోస్టుల భర్తీలో టెట్‌కు 20శాతం వెయిటేజీ కల్పించనున్నట్లు నిబంధనలు సిద్ధంచేశారు. అయితే మెయిన్స్ పరీక్షకు మాత్రమే టెట్‌ను పరిగణనలోకి తీసుకుంటారు. మెయిన్స్ రాతపరీక్ష మార్కులకు 80శాతం వెయిటేజి, టెట్‌ స్కోర్‌కు 20శాతం వెయిటేజి కల్పించి ఎంపిక మెరిట్‌ జాబితాలను సిద్ధం చేయనున్నారు. ప్రిలిమ్స్‌ రాతపరీక్ష నుంచి ఒక్కో కేటగిరీ నుంచి 15మంది అభ్యర్థులను మెయిన్స్‌కు ఎంపిక చేయనున్నారు. ప్రిలిమ్స్‌ పరీక్ష మార్చి 19, మెయిన్స్ పరీక్ష ఏప్రిల్‌ 30న నిర్వహించేందుకు టీఎస్‌పీఎస్సీ తాత్కాలిక తేదీలను నిర్ణయించింది.

వయోపరిమితి పెంపు వర్తిస్తుంది

ఈ పోస్టులకు దరఖాస్తుచేసే అభ్యర్థులకు 10 ఏళ్ల గరిష్ఠ వయోపరిమితి పెంపు వర్తించనుంది. జనరల్‌ అభ్యర్థులకు కనీస వయసు 18 ఏళ్లు, గరిష్ఠ వయసు 44 ఏళ్లలోపు ఉండాలి. ఇక రిజర్వేషన్లలో 58ఏళ్ల వయసు దాటిన వారు అర్హులుకాదు. ప్రభుత్వ ఉద్యోగులకు అదనంగా ఐదేళ్ల వయోపరిమితి సడలింపు వర్తించనుంది. ఎక్స్‌ సర్వీస్‌మెన్, ఎన్‌సీసీలో పనిచేసిన వారికి మూడేళ్ల వయోపరిమితి వర్తిస్తుంది. ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీలకు ఐదేళ్లు, వికలాంగులకు పదేళ్ల వయోపరిమితి సడలింపు ఉంటుంది.

ఫీజు వివరాలు

ఈ పోస్టులకు దరఖాస్తు చేసే అభ్యర్థులందరూ ఆన్‌లైన్‌ దరఖాస్తు ఫీజు రూ.200, పరీక్ష ఫీజు కింద రూ.120 చెల్లించాలి. ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీ, వికలాంగులు, నిరుద్యోగులకు పరీక్ష ఫీజు నుంచి మినహాయింపు ఉంటుంది.

పరీక్షల తేదీలు

పీజీటీ, టీజీటీ, పీడీ: ప్రిలిమినరీ మే 28, మెయిన్స్ జూన్‌లో.. దరఖాస్తులు ఈ నెల 18 నుంచి మే 4 వరకు.

క్రాఫ్ట్‌, ఆర్ట్‌ టీచర్‌: మే, జూన్‌లో, దరఖాస్తులు ఈ నెల 20 నుంచి మే 4 వరకు

పీఈటీ, లైబ్రేరియన్, స్టాఫ్‌ నర్సు: మే, జూన్‌లో రాత పరీక్ష, దరఖాస్తులు ఈ నెల 20 నుంచి మే 6 వరకు

మ్యూజిక్‌ టీచర్‌: మే, జూన్‌లో రాత పరీక్ష, దరఖాస్తులు ఈ నెల 20 నుంచి మే 4 వరకు

పోస్టుల వారీగా విద్యార్హతలు

స్టాఫ్‌ నర్సు: 3.5 సంవత్సరాల నర్స్‌ ట్రైనింగ్‌ కోర్సు(జీఎనఎం) లేదా బీఎస్సీ నర్సింగ్‌ చేసి ఉండాలి.

పీఈటీ: ఇంటర్‌ లేదా తత్సమాన పరీక్షలో 50శాతం మార్కులతో ఉత్తీర్ణత(ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీలకు 45శాతం), ఫిజికల్‌ ఎడ్యుకేషన్‌లో యూజీ డిప్లొమా.

ఫిజికల్‌ డైరెక్టర్‌: డిగ్రీ, బీపీఈడీ కోర్సుల్లో జనరల్‌ అభ్యర్థులు 50శాతం, ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీలకు 45శాతం మార్కులతో
ఉత్తీర్ణత సాధించాలి.

మ్యూజిక్‌ టీచర్‌: పదో తరగతి ఉత్తీర్ణతోపాటు ఇండియన్ మ్యూజిక్‌లో డిప్లొమా లేదా డిగ్రీ, డిప్లొమా ఇన్ లైట్‌ మ్యూజిక్‌లో నాలుగేళ్ల సర్టిఫికెట్‌ కోర్సుతో పాటు మ్యూజిక్‌లో టెక్నికల్‌ టీచర్‌ సర్టిఫికెట్‌ లేదా ఎంఏ ఫోక్‌ ఆర్ట్స్‌ లేదా డిగ్రీతో పాటు క్లాసికల్‌ మ్యూజిక్‌లోలో డిప్లొమా చేసి ఉండాలి.

లైబ్రేరియన్: సాధారణ డిగ్రీతో పాటు లైబ్రరీ సైన్సలో డిగ్రీ చేసి ఉండాలి.

క్రాఫ్ట్‌ టీచర్‌: టెన్త్ క్లాస్‌ పూర్తిచేసి ఉండాలి. వుడ్‌ వర్క్‌,/టైలరింగ్‌/ బుక్‌ బైండింగ్‌, ఎంబ్రాయిడరీ, కార్‌పెంటర్‌, డ్రెస్‌ మేకింగ్‌, సీవింగ్‌ టెక్నాలజీ చేసి వుండాలి. లేదా వుడ్‌ వర్క్‌/టైలరింగ్‌/బుక్‌ బైండింగ్‌లో పాలిటెక్నిక్‌ డిప్లొమా చేసి ఉండాలి.

ఆర్ట్‌ టీచర్‌: విద్యార్థుల సంఖ్య ఆధారంగా రాత పరీక్ష సీబీఆర్టీ లేదా ఆఫ్‌లైన్ విధానంలో ఉంటుంది. పరీక్ష తేదీకి వారంముందు హాల్‌ టికెట్లు ఇవ్వనున్నారు. మే లేదా జూన్‌లో ఆంగ్ల మాధ్యమంలో రాత పరీక్ష నిర్వహించనున్నారు. పదో తరగతి తత్సమాన పరీక్షలో ఉత్తీర్ణత, ఆర్ట్‌ కోర్సులోమోడల్‌ డ్రాయింగ్‌ (బి) డిజైన్, డిప్లొమా (సి) పెయింటింగ్‌లో డిప్లొమా చేసి ఉండాలి. టెక్నికల్‌ టీచర్‌ సర్టిఫికెట్‌ ఇన హైగ్రేడ్‌ డ్రాయింగ్‌ కోర్సు చేసి ఉండాలి. లేదా ఎస్‌బీటీఈటీ ద్వారా డిప్లొమా ఇన్ హోంసైన్స్‌లో శిక్షణ పొంది ఉండాలి. లేదా ఎస్‌బీటీఈటీ నిర్వహించిన మూడేళ్ల క్రాఫ్ట్‌ టెక్నాలజీ డిప్లొమా కోర్సు, లేదా బీఎఫ్‌ఏ ఇన్ అప్లైడ్‌ ఆర్ట్‌, పెయింటింగ్‌, స్కల్ప్చర్‌, బీఎఫ్‌ఎలో ఏదో ఒక కోర్సు చేసి ఉండాలి.

పీజీటి: సంబంధిత సబ్జెక్టులో 50శాతం మార్కులతో పీజీ (ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీ అభ్యర్థులకు 45శాతం). బీఏ-బీఈడీ లేదా బీఎస్సీ- బీఈడీ చేసి ఉండాలి.

టీజీటీ: బీఏ, బీఎస్సీ, బీకాం కోర్సులలో ఏదేనీ ఒకదాంట్లో, బీఎస్సీ- బీఈడి లేదా బీఏ-బీఈడిలో 50శాతం(ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీ అభ్యర్థులకు 45శాతం) మార్కులు సాధించి ఉండాలి. టీఎస్‌, ఏపీ టెట్‌లో పేపర్‌-2లో అర్హత సాధించి ఉండాలి. ప్రిలిమ్స్‌లో టెట్‌ పేపర్‌ 2 మార్కులకు 20శాతం, రాత పరీక్ష మార్కులకు 80శాతం వెయిటేజీ కల్పించనున్నారు.
Please Leave your Comment below / Ask doubts ? / Suggestions Click:-
Share this to your Friends

Thursday, April 13, 2017

జలియన్ వాలాబాగ్ దురంతం

జలియన్ వాలాబాగ్ దురంతం


జలియన్ వాలాబాగ్ దురంతం భారత స్వాతంత్ర్య సంగ్రామ సమయంలో జరిగిన అత్యంత దురదృష్టమైన సంఘటన. జలియన్ వాలాబాగ్ అనేది ఉత్తర భారత దేశంలోని అమృత్‌సర్ పట్టణంలో ఒక తోట.  1919, ఏప్రిల్ 13న పంజాబ్ రాష్ట్రంలోని అమృత్‌సర్ లోగల స్వర్ణ దేవాలయం పక్కనే ఉన్న జలియన్ వాలాబాగ్ లో దాదాపు 20 వేలమంది ప్రజలు సమావేశమయ్యారు. అది వైశాఖ మాసం, సిక్కులకు ఆధ్యాత్మిక నూతన సంవత్సరం. వారు అక్కడ సమావేశమవడానికి ముఖ్య కారణం, ప్రముఖ నేతలు ఆంగ్లేయ పాలనకు వ్యతిరేకిస్తూ చేస్తున్న ఉపన్యాసాలను వినడం మరియు అనేక విమర్శలకు గురైన రౌలట్ చట్టం క్రింద సత్యపాల్, మరియు సైఫుద్ధీన్ కిచ్లూ లను అక్రమంగా నిర్బంధించడాన్ని వ్యతిరేకించడం.

వివిధ విభాగాలకు చెందిన 90 మంది సైనికులు (ఇండియన్ ఆర్మీ), వారితో బాటు రెండు సురక్షిత వాహనాలు (armoured cars అక్కడికి వచ్చాయి. ఇరుకైన సందుల కారణంగా వాహనాలు బాగ్ లోపలికి రాలేకపోయాయి. జలియన్ వాలా బాగ్ (పార్కు) అన్ని ప్రక్కలా ఇండ్లతోను, పెద్ద భవనాలతోను చుట్టబడి ఉంది. ఉన్న కొద్దిపాటి ఇరుకైన సందుల దారుల్లో చాలావాటికి తాళాలు వేసిఉన్నాయి.

కాల్పుల కారణంగా వందలమంది మరణించారు. గాయపడినవారి సంఖ్య వేలల్లో ఉంది. అధికారిక లెక్కల ప్రకారం మొత్తం 379 మంది (337 పురుషులు, 41 మంది బాలురు, 6 వారాల పసికందు) మరణించారు మరియు 200 మంది గాయపడ్డారు. అక్కడ స్మారక చిహ్నంపైన వ్రాసిన సమాచారం ప్రకారం అక్కడి బావిలోంచి 120 శవాలను బయటకు తీశారు. అయితే అధికారిక గణాంకాలు సరికాదని వాదనలున్నాయి. నగరంలో కర్ఫ్యూ ఉన్నందున గాయపడినవారని ఆసుపత్రులకు తీసికొని వెళ్ళడం సాధ్యం కాలేదు.

తన ఆఫీసులో బ్రిగేడియర్ జనరల్ రెజినాల్డ్ డయ్యర్ ఇచ్చిన రిపోర్టు ప్రకారం అతనికి తిరుగుబాటు విప్లవకారుల సేన ఎదురైనందున కాల్పులు జరుపవలసి వచ్చింది. డయ్యర్‌కు పంజాబ్ లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్ మైకేల్ ఓ డ్వయర్ ఇచ్చిన టెలిగ్రాములో "నీ చర్య సరైనదే. దానిని లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్ సమర్ధిస్తున్నాడు" అని వ్రాసి ఉంది.

ఈ ఉదంతంపై విచారణ జరపడానికి 1919లో "హంటర్ కమిషన్" ఏర్పరచారు. ఆ కమిషన్ సమక్షంలో డయ్యర్ - తనకు ఆ మీటింగ్ గురించి 12:40కి తెలిసిందనీ, దానిని నిలపడానికి తానేవిధమైన ప్రయత్నమూ చేయలేదనీ, అక్కడ సమావేశమైన గుంపు గనుక కనిపిస్తే కాల్పులు జరపాలనే ఉద్దేశంతోనే తాను అక్కడికి వెళ్ళాననీ - చెప్పాడు.

"బహుశా కాల్పులు జరుపకుండా గుంపును చెదరగొట్టడం సాధ్యం అయ్యుండవచ్చునని నేను భావిస్తున్నాను. కాని వాళ్ళంతా మళ్ళీ తిరిగివచ్చి నన్ను అవహేళన చేసేవారు. నేను చేతగానివాడినయ్యుండేవాడిని." — (హంటర్ కమిషన్ సమక్షంలో డయ్యర్ స్పందన)
అంతే గాకుండా ఆ స్థలంలోనికి వాహనాలు వెళ్ళగలిగితే తాను మెషిన్ గన్లతో కాల్పులు జరిపించి ఉండేవాడినని, కాని ఇరుకైన సందులలోకి సాయుధ వాహనాలు వెళ్ళడం కుదరలేదని చెప్పాడు. జనం చెల్లా చెదురైనా గాని కాల్పులు ఆపలేదని, కొద్దిపాటి కాల్పులవల్ల ప్రయోజనం లేదని, జనం అంతా వెళ్ళిపోయేదాకా కాల్పులు జరపడం తన బాధ్యత అని చెప్పాడు. గాయపడినవారిని ఆసుపత్రులకు తరలించడం తన బాధ్యత కాదు గనుక అలాంటి ప్రయత్నమేమీ చేయలేదని, ఆసుపత్రులు తెరచి ఉన్నందున వారే వెళ్ళవచ్చునని కూడా అన్నాడు.
🐰🌸భారతదేశంలో దీనికి ప్రతిగా తీవ్రమైన ఆగ్రహావేశాలు వ్యక్తమయ్యాయి. పంజాబ్ లో జరుగుతున్న స్వాతంత్ర్యోద్యమానికి మరింత ఆజ్యం పోసింది. 1920 లో గాంధీజీ ఆంగ్లేయుల పరిపాలనకు వ్యతిరేకంగా సహాయ నిరాకరణోద్యమం ప్రారంభించడానికి నాంది పలికింది. భగత్ సింగ్ విప్లవకారుడిగా మారడానికి కూడా ఈ సంఘటనే కారణం. విశ్వకవి రవీంద్రనాథ్ టాగూర్, బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం తనకిచ్చిన సర్ బిరుదును ఇంగ్లండు ప్రభువుకు తిరిగి ఇచ్చివేశాడు. మొత్తమ్మీద ఈ సంఘటన స్వాతంత్ర్యోద్యమానికి మరింత స్ఫూర్తినిచ్చి వేగవంతం చేసిందని చెప్పవచ్చు.

1920లో హంటర్ కమిషన్ రిపోర్టు వెలువడింది. డయ్యర్‌ను క్రింది పదవికి మార్చారు. అతని ఆరోగ్యం కూడా క్షీణించి ఉండడం వలన తరువాత అతనిని వైద్య సదుపాయాలున్న ఓడలో ఇంగ్లాండుకు పంపేశారు. కొద్దిమంది బ్రిటిష్ అధికారులు మరొక భారత సైనిక తిరుగుబాటును అణచివేసినందుకు అతనిని ప్రశంసించారు. బ్రిటిష్ పార్లమెంటులో అతని చర్యను నిరశిస్తూ తీర్మానాలు చేశారు. ఇది చాలా దారుణమైన, అసాధారణమైన చర్య అని చర్చిల్ అభివర్ణించాడు. 1920లో డయ్యర్ పదవికి రాజీనామా చేశాడు.
🌀🐰1920లో ఈ దుర్ఘటన జరిగిన స్థలంలో ఒక స్మారక స్తూపాన్ని నిర్మించడానికి భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ తీర్మానించింది. 1923లో ఇందుకు కావలసిన స్థలం కొనుగోలు చేశారు. అమెరికాకు చెందిన బెంజమిన్ పోల్క్ అనే ఆర్కిటెక్టు స్మారక స్తూపానికి రూపకల్పన చేశాడు. 1961 ఏప్రిల్ 13న అప్పటి రాష్ట్రపతి బాబూ రాజేంద్రప్రసాద్ చేతులమీదుగా, జవహర్ లాల్ నెహ్రూ వంటి నాయకుల సమక్షంలో ఈ స్తూపం ఆవిష్కరింపబడింది. నిరంతరాయంగా మండుతూ ఉండే అఖండ జ్వాలను తరువాత జోడించారు. ప్రక్కనున్న భవనాలపై బుల్లెట్ గుర్తులను ఇప్పటికీ చూడవచ్చును. బులెట్‌ల నుండి తప్పించుకోవడానికి తొక్కిడిలో అనేకులు దూకి మరణించిన భావి కూడా ఇప్పుడు ఒక సంరక్షిత స్మారక చిహ్నం.


Please Leave your Comment below / Ask doubts ?/suggestions
Share this to your Friends

JALIANWALA BAGH

Many sacrificed lives for their motherland
It's one where people slaughter in band

Jalianwala bagh not renowned for it's bloom
Remembered for making freedon aspirations doom

Punjab Sikh gathered against Rawlath code
Fire opened on protesters at every mode

Dyer showed his fierce on naive Sikh men
Lament reached the sky with act of bren

Pilgrims ran different directions to save
Forces attacked all sides in knave

Women and children's plight even worsen
Jumped into well as forces became bison

No one could noticed the small children
Whose mothers died in fire in vain

Blood brook flown in Jalianwala bagh
Baisaki gathering bled in new year's bough

Massacre happened at 5.30 evening
Hundreds piled on floor dying

Massacre caused re-evaluation of army's role
Who was responsible for this death toll?

 

జ్యోతిరావ్ పూలే



జ్యోతిరావ్ పూలేజ్యోతిరావ్ పూలే

జననం : ఏప్రిల్ 11, 1827
కాట్గూన్సతారాబ్రిటిష్ ఇండియా (ప్రస్తుతంమహారాష్ట్రభారతదేశం)
మరణం : 1890 (వయసు 63)
పూనే
నివాస ప్రాంతం : సతారామహారాష్ట్ర
ఇతర పేర్లు : మహాత్మాపూలే
వృత్తి : సంఘ సంస్కర్త నీతిమతముమానవతావాదం
భార్య : సావిత్రీబాయి ఫులే
తండ్రి : గోవిందరావు

జ్యోతీరావ్ ఫులే లేదా జ్యోతీబా గోవిందరావ్ ఫులే (ఆంగ్లం : Jotiba Govindrao Phule) (మరాఠీ: जोतीबा गोविंदराव फुले ) (జననం ఏప్రిల్ 11, 1827 - మరణం నవంబరు 28, 1890), మహారాష్ట్రకు చెందిన సంఘ సంస్కర్త. థామస్ పెయిన్ రాసిన రైట్స్ ఆఫ్ మాన్ ఆయన్ని చాలా ప్రభావితం చేసింది. ఇతడు స్త్రీలకు విద్య నిషేధమని ప్రవచించిన మనుస్మృతిని తిరస్కరించాడు. మానసిక బానిసత్వం నుండి శూద్రులను కాపాడాలని త్రితీయ రత్న అనే నాటకాన్ని రచించాడు. ప్రీస్ట్ క్రాఫ్ట్ ఎక్స్పోస్జ్ అనే గ్రంథాన్ని సమాజంలో పాతుకుపోయిన ఆచారాలను, మూఢ నమ్మకాలను ఖండించాడు. 1872లో గులాంగిరి అనే గ్రంథాన్ని ప్రచురించాడు. ఈయన స్థాపించిన సంస్థ - సత్య శోధక్ సమాజ్.

పులే బాల్యము

జ్యోతీరావ్ గోవిందరావ్ ఫులే మహారాష్ట్ర లోని సతారాజిల్లాలోని మాలి కులానికి చెందిన కుటుంబంలో జన్మించాడు. ఈయన తండ్రి గోవిందరావు ఒక కూరగాయల వ్యాపారి. తల్లి ఇతనికి 9 నెలల పసిప్రాయంలోనే చనిపోయింది. ప్రాథమిక విద్య పూర్తి చేసుకున్న వెంటనే ఫులే చదువు మానేసి తన తండ్రికి వ్యవసాయ పనుల్లో సహాయపడాల్సి వచ్చింది. 12 సంవత్సరాల వయసులోనే వివాహం చేశారు. ఇతని భార్య సావిత్రి ఫులే.

జ్యోతిరావ్ ఫూలేపై వచ్చిన వ్యాసాలు

గాంధీజీ కంటే ముందే మహాత్మునిగా జన నీరాజనాలందుకున్న జోతీరావు ఫూలే దంపతులు నివసించిన భవనం నేటికీ పుణేలో నిలిచి ఉంది. ఆ భవనంలోని హాలులో ఫూలేసావిత్రిబాయి ఫూలే, సాహు మహరాజ్‌ల సరసన మరో నిలువెత్తు చిత్రపటం కనబడుతుంది. ఆయన ఫూలే సామాజిక సంస్కరణోద్యమానికి తుదిశ్వాస వరకు చేదోడువాదోడై నిలిచిన జాయా కారాడీ లింగు తెలంగాణం కన్న తెలుగుబిడ్డ. నైజాం సంస్థానంలో న్యాయమూర్తి పదవిని కాదనుకొని తండ్రిలా భవన నిర్మాణవృత్తిని చేపట్టారు.పుణే, ముం బైలలో సామాజిక ఉద్యమకారునిగా సుప్రసిద్ధులైన ఆయన పుణే మునిసిపాలిటీకి ఎన్నికై, 12 ఏళ్ల ప్రజాప్రతినిధిగా పనిచేశారు. కారాడీ లింగువంటి సహచరుడు దొరకడం ఫూలే అదృష్టమని చరిత్రకారులు అంటారు. కారాడి లింగు తండ్రి జాయా ఎల్లప్పలింగు ముంబైలో భవన నిర్మాణ కాంట్రాక్టరు.ఫూలే కొంతకాలం భవన నిర్మాణ కాంట్రాక్టరుగా పనిచేశారు. అప్పుడే ఆయనకు ముంబై తెలుగు ప్రజల పితామహునిగా ప్రసిద్ధులైన కాంట్రాక్టరు రామయ్య వెంకయ్య అయ్యవారితో పరిచయమైంది. వెంకయ్య ఫూలేను ముంబైకి ఆహ్వానించి, తోటి కాంట్రాక్టర్లతో కలిసి సత్యశోధక సమాజాన్ని విస్తరింపజేయడానికి, పాఠశాలలను ఏర్పాటుచేసి నడపడానికి ఆర్థిక, హార్దిక సహాయాలను అందించారు. సత్యశోధక సమాజానికి తెలుగువారి విరాళాలే ప్రధాన ఆర్థిక వనరుగా ఉండేవి. వెంకయ్య ఇల్లే అనాథ బాలల ఆశ్రమంగా ఉండేది. వారిని గొప్పవిద్యావంతులుగా, సత్యశోధకులుగా చేసిన ఘనత వెంకయ్యదే. ఆయన రచిం చిన ఈశ్వరునికి ప్రార్థనను మరాఠీలోని తొలి వ్యంగ్యరచన గా గుర్తించాలని సాహిత్య చరిత్రకారులు కోరుతున్నారు. ఫూలే ప్రసిద్ధ గ్రంథం గులాంగిరిని ఆయనే ప్రచురించారు.

వెంకయ్య కుటుంబ సభ్యులు సావిత్రీబాయి జీవిత చరిత్రను కూర్చి, మూడుమార్లు ప్రచురించారు. సాహు మహారాజ్‌కు ఆంతరంగిక సలహాదారుగా పనిచేసిన భాస్కర్‌రావ్ జాదవ్, రామయ్య తీర్చిదిద్దిన ఆణిముత్యాలలో ఒకరు మాత్రమే. జాదవ్ సత్యశోధక ఉద్యమ నాయకునిగా అన్ని వర్గాల గుర్తింపును పొందారు. ఫూలే ఆలోచనల వ్యాప్తికి, కార్మిక సమస్యలను వెలుగులోకి తేవడానికి కృషిచేసిన దీనబంధుపత్రికకు ఆయనే వెన్నెముకై నిలిచారు. ఫూలేకు అడుగడుగుడునా అండదండగా నిలిచి, ఆయన తర్వాత కూడా సత్యశోధక సమాజ ఉద్యమాన్ని కొనసాగించిన వారిలో తెలుగువారి పాత్ర అద్వితీయమైనది.(సాక్షి 28-11-12).

భారత ప్రప్రథమ సామాజికతత్వవేత్త

కులం పేరుతో తరతరాలుగా, అన్నిరకాలుగా అణచివేతకుగురెైన బడుగు, బలహీనవర్గాల ప్రజలకు ఆత్మస్థైర్యం కల్పించి, వారి హక్కుల కోసం పోరాడి, సాధికారత కల్పనకు కృషి చేసినమహనీయుడు మహాత్మ జోతిరావ్‌ గోవిందరావు ఫూలే. సామాజిక తత్వవేత్త, ఉద్యమకారుడు, సంఘసేవకుడెైన ఫూలే మహారాష్టక్రు చెందినవా డు. ఆయన భారతదేశంలో కుల వివక్షకు వ్యతిరేకంగా కోట్లాది ప్రజానీకం కోసం, పేద, అణగారిన, అంటరాని ప్రజల హక్కుల కోసంపోరాడా డు. మహారాష్టల్రోని పూణే జిల్లాలో ఖానవలి ప్రాంతంలో 1827 ఏప్రిల్‌ 11న జోతిరావ్‌ ఫూలే జన్మించాడు. ఆయన తండ్రి గోవిందరావు మొదట్లో కూరగాయలు అమ్మేవాడు. కాలక్రమేణా పీష్వా పరిపాలనాకాలంలో పూల వ్యాపారం చేయడంవల్ల వారి ఇంటి పేరు ఫూలే గా మార్పు చెందింది. జోతిరావ్‌కి సంవత్సరం వయస్సు రాకుండానే తల్లి తనువు చాలించింది.7 సంవత్సరాల వయస్సులో ఫూలే ఒక మరాఠీ పాఠశాలలో ప్రాథమిక విద్యనభ్యసించాడు. తరువాత చదువు మానివేసి వ్యవసాయంలో తండ్రికి సాయంగా ఉండేవాడు.

అతి తక్కువ కాలం పాఠశాలకు వెళ్ళినప్పటికీ ఫూలేకి పుస్తక పఠనం పట్ల ఆసక్తి ఎక్కువ. ప్రతిరోజూ నిద్రకుపక్రమించే ముందు లాంతరు వెలుతురులో చదువుకునే వాడు. జోతిరావ్‌కు చదువుపట్ల ఆసక్తిని గమనించిన ఒక ముస్లిం టీచర్‌, ఇంటి ప్రక్కనేఉండే ఒక క్రైస్తవ పెద్దమనిషి జోతిరావ్‌ తండ్రిని ఒప్పించి ఆయన విద్యాభ్యాసం కొనసాగేలా చేశారు. ఆయన1841లో స్కాటిష్‌ మిషన్‌ పూణేలో నడుపుతున్న పాఠశాలలో చేర్పించాడు. సదాశివ భిల్లాల్‌ గోవింద్‌ అనే బ్రాహ్మణునితో ఫూలే పరిచయం జీవితకాల స్నేహంగా మారింది. చిన్నప్పుడే మానవ హక్కుల ప్రాథమిక సూత్రాలపెై జ్ఞానాన్ని సంపాదించాడు ఫూలే .జోతిరావ్‌కు చిన్నప్పటి నుంచే శివాజీ అంటే అభిమానం ఎక్కువ. శివాజి, జార్జ్‌ వాషింగ్టన్‌ల జీవితచరిత్రలు ప్రభావితం చేయడంవల్ల దేశభక్తి, నాయకత్వ గుణాలు అలవాటయ్యాయి. థామస్‌ రచించిన మానవ హక్కులుపుస్తకం అతని ఆలోచనలను ప్రభావితం చేసింది.

అమెరికా స్వాతంత్య్రపోరాటం ఆయనను ప్రభావితం చేయడమే కాకుండా మానవత్వపు విలువలెైన స్వేచ్ఛ, సమానత్వం గురించి లోతుగా ఆలోచింపచేసింది. గులాంగిరి, పూణే సత్య సోధక సమాజ నివేదిక, తృతీయ రత్న, ఛత్రపతి శివాజీ, రాజ్‌భోంస్లే యాంఛ, విద్యాకాథాతిల్‌, బ్రాహ్మణ్‌ పంతోజి మొదలెైనవి మహాత్మ ఫూలే ముఖ్య రచనలు.13 ఏళ్ళ ప్రాయంలో జోతిరావ్‌కి 9 సంవత్సరాల సావిత్రితో వివాహం జరిగింది. విద్యాభ్యాసం పూర్తయినతర్వాత ఆయన తన కుటుంబవ్యాపారమైన పూలవ్యాపారం ప్రారంభించాడు.1848లో జరిగిన తన బ్రాహ్మణ స్నేహితుడి వివాహంలో ఫూలే, బిసి మాలికులానికి చెందిన వాడవడం వల్ల కులవివక్షకు గురయ్యాడు. ఆ క్షణం నుండి కుల వివక్షపెై పోరాడాలని నిశ్చయించుకున్నాడు. కుల విధానంలో ఆయన బ్రాహ్మ ణులనువిమర్శించ డమే కాకుండా సమాజంలో వారి ఆధిపత్యాన్ని వ్యతిరేకించాడు. జ్ఞాన సంపదకు అందరికీ అవకాశం ఇవ్వ పోవడానికి ఆయన అభ్యంతరం తెలిపాడు.

బ్రాహ్మణాధిపత్యాన్ని వ్యతిరేకించవలసినదిగా సామాన్యుల్ని ప్రోత్సహించాడు.సమాజంలో సగభాగంగా ఉన్న స్ర్తీలు అభివృద్ధి చెందకపోతే సమాజం అభివృద్ధి చెందదని ఫూలే భావించాడు. అందువల్ల స్ర్తీలు విద్యావంతులు కావాలని నమ్మాడు. ఇతరులకు ఆదర్శంగా ఉండాలని ముందుగా తన భార్య సావిత్రిని పాఠశాలకు పంపాడు. 1948 ఆగస్టులో బాలికలకు పాఠశాల స్థాపించాడు. ఈ పాఠశాలలో అన్ని కులాలకు ప్రవేశం కల్పించడం, అస్పృస్యులకు కూడా బోధించవలసిరావడంతోఉపాధ్యాయులె వరూ ముందుకు రాలేదు. చివరకు జోతిరావ్‌ఫూలే తనభార్య సావిత్రి సహాయంతో పిల్లలకు పాఠాలు బోధించేలా చేశాడు. పాఠశాల నిర్వహణలో అనేక ఆర్థిక ఇబ్బందులను ఎదుర్కొన్నాడు. కొంతకాలం పాఠశాలను నిర్వహించలేక మూసివేశాడు. అయినా పట్టు వదలక తన మిత్రులెైన గోవింద్‌, వల్వేకర్‌ల సహాయంతో పాఠశాలను పునఃప్రారంభించాడు.క్రమంగా ఆదరణ పెరగడంతో 1851-52లో మరో రెండు పాఠశాలలు స్థాపించాడు. బ్రిటిష్‌ ప్రభుత్వం ప్రాథమిక విద్యను నిర్లక్ష్యం చేయడాన్ని ఫూలే విమర్శించేవాడు.

ఆనాడు సమాజంలో బాల్య వివాహాలు సర్వసాధారణంగా జరిగేవి. ముసలివారికిచ్చి పెళ్ళి చేయడంవల్ల చిన్నతనంలోనే మహిళలు వితంతువులయ్యేవారు. వీరు మళ్ళీ వివాహం చేసుకోవడానికి సమాజం అంగీకరించేదికాదు. అందువల్ల వితంతు పునర్వివాహాల గురించి ఫూలే ప్రజల్లో చెైతన్యం తీసుకువచ్చాడు. స్వయంగా వితంతువులకు వివాహాలు జరిపించాడు. 1864లో గర్భస్రావ వ్యతిరేక కేంద్రాన్ని స్థాపించి, వితంతువులెైన గర్భిణీ స్ర్తీలకు అండగా నిలిచాడు. దేశంలోనే ఇటువంటి కేంద్రం స్థాపించడం ఇదే మొదటిసారి. 1872లో ఈ కేంద్రంలో జన్మించిన ఒక బ్రాహ్మణ వితంతువు కుమారుణ్ణి ఫూలే దత్తత తీసుకున్నాడు.1873 సెప్టెంబర్‌ 24న సత్య శోధక సమాజాన్ని ఫూలే స్థాపించాడు. దేశంలోనే ఇది మొట్టమొదటిసంస్కరణోద్యమం. శూద్రులను బ్రాహ్మణ చెర నుండి కాపాడటమే ఈ ఉద్యమ ముఖ్య ఉద్దేశం. ఈ సంస్థ సభ్యులు పురోహితుల అవసరం లేకుండానే దేవుణ్ణి పూజించేవారు.

కుల, మత వివక్ష లేకుండా ప్రతి ఒక్కరికి సభ్యత్వం కల్పించేవారు. వేదాలను పవిత్రంగా భావించడాన్ని ఫూలే వ్యతిరేకించాడు. విగ్రహారాధనను ఖండించాడు.1891లో ప్రచురించిన సార్వజనిక్‌ ధర్మపుస్తక్‌ మత, సాంఘిక విషాయలపెై ఫూలే అభిప్రాయాలను తెలియచేస్తుంది. స్ర్తీ, పురుషుల మధ్య లింగవివక్షను ఫూలే విమర్శించాడు. సమానత్వం, స్వేచ్ఛ, ఐకమత్యంతో కూడిన సమసమాజాన్ని కాంక్షించాడు. 1853లో వితంతు మహిళల అనాథ శిశువుల కోసం సేవాసదనం ప్రారంభించాడు. ఈతరహలో ఒక భారతీయ హిందువు ఒకసంస్థను ప్రారంభిం చడం అదే మొదటిసారి. 1968లో తన ఇంటి దగ్గరున్న స్నానాల తొట్టి వద్ద స్నానం చేసేందుకు అంటరాని వారికి కూడా అనుమతి ఇచ్చాడు. 1869లో పౌరోహిత్యం యొక్క బండారంపుస్తక రచన చేశాడు. 1871 సత్యశోధక సమాజం తరపున దీనబంధువార పత్రిక ప్రారంభించాడు. 1880లో భారత ట్రేడ్‌ యూనియన్‌ ఉద్యమ పితామహుడు లోఖాండేతో కలసి రెైతులను, కార్మికులను సంఘటితం చేసేందుకు ప్రయత్నించాడు. 1873లో గులాంగిరి’ (బానిసత్వం) పుస్తకం ప్రచురించాడు.

దీనిలో బ్రాహ్మణీయ అమానుష సూత్రాలను, శూద్రులు- అతి శూద్రులపెై బ్రాహ్మణీయుల క్రూర వెైఖరిని ఫూలే తులనాత్మకంగా పరిశీలించాడు. సహపంక్తి భోజనానికి సంసిద్ధత ప్రకటించాడు. 1883 కల్టివేటర్స్‌ విప్‌కార్డ్‌ (సేద్యగాడిపెై చెర్నకోల) పుస్తక రచన పూర్తిచేశాడు. ఏప్రిల్‌లో బొంబాయిలో జరిగిన ఒక సమావేశంలో పుస్తకాన్ని వినిపించాడు. 1885లో సత్యసారాంశం ప్రచురించాడు. ఇదే సయంలో ప్రచురితమైన తన హెచ్చరిక (వార్నింగ్‌) బుక్‌లెట్‌లో ప్రార్థనా సమాజం, బ్రహ్మసమాజం తదితర బ్రాహ్మణీయ సంస్థలమీద తీవ్ర విమర్శలు చేశాడు.1891లో ఫూలే రచించిన సార్వజనిక్‌ సత్యధర్మ పుస్తకంఆయన మరణాంతరం ప్రచురితమైంది. ఇందులో చాతుర్వర్ణ వ్యవస్థను దుయ్యబట్టాడు.మద్యపానాన్ని వ్యతిరేకించి,1888లో మున్సిపాలిటీ అధ్యక్షునికి మద్యం షాపులను మూసి వేయవలసిందిగా ఉత్తరం వ్రాశాడు. ఆయన వ్రాసిన 33 ఆర్టికల్స్‌ గల సార్వజనిక్‌ సత్యధర్మ పుస్తకంలో కుటుంబ సృష్టి నియమాల గురించి వివరిస్తూ ప్రపంచం మొత్తాన్ని ఒక కుటుంబంగా వ్యక్తీకరించాడు.

ప్రతి ఒక్కరికి సమాన స్వేచ్ఛ హక్కును తీర్మానించాడు. 1879 చివర్లో దీనబంధువారపత్రికను ముంబయిలో స్థాపించాడు. దీనిలో రెైతులు, కార్మికుల సమస్యలు, బాధలు వివరించేవాడు. శెత్కర్యాచ అస్సోడ్‌ పుస్తకం సామాజిక ప్రాముఖ్యం గలది.భారతదేశంలో కులం గురించిన సిద్ధాంతాన్ని శాస్ర్తీయంగా రూపొందించిన తొలి దార్శ నికుడు ఫూలే. దుర్మార్గమైన కులవ్యవస్థ సమూలంగా నిర్మూలన కావాలని ఆయన కోరుకున్నాడు. ఆయన ఆలోచనలరి, విశ్లేషణకి గులాంగిరిఅద్దం పడుతుంది. మనుషుల చుట్టూ బ్రాహ్మణులు చుట్టిన దాస్యపు సంకెళ్ళ నుండి వాళ్ళు విముక్తికావడం, తోటి శూద్రుల నిజపరిస్థితిని బహిర్గతం చేయడం, ఇవి ఏకాస్త విద్యనెైనా నేర్చిన శూద్రసహోదరుల కర్తవ్యాలు. ప్రతిగ్రామంలోనూ శూద్రులకు పాఠశాలలు కావాలి. కానీ వాటిలో బ్రాహ్మణ ఉపాధ్యాయులు మాత్రం వద్దన్నాడు.

దేశమనే దేహానికి శూద్రులు ప్రాణం, రక్తనాళాలలాంటి వాళ్ళు అని చెప్పాడు. మహాత్మాఫూలే ఆధునిక భారతదేశ సమాజంలో అందరికంటే గొప్ప శూద్రుడు. హిందూ సమాజంలో అగ్రకులాలవారి బానిసలుగా బతుకుతున్న కిందికులాల వారిలో తమ బానిసత్వంపట్ల ఆయన చెైతన్యం రగిలించారు. సామాజిక ప్రజాస్వామ్యం సాధించటం భారత దేశానికి ముఖ్యమనే మహత్తర సందేశాన్ని అందించిన మహాత్మ ఫూలే తన గురువు అని డా బి.ఆర్‌. అంబేడ్కర్‌ ప్రకటించారు. దక్షిణాఫ్రికా జాతీయోద్యమ నాయకుడు నెల్సన్‌ మండేలా భారతదేశ పర్యటనకు వస్తున్న సందర్భంలో ఆ మహనీయునికి సమర్పించాలని నిర్ణయించు కొన్న గౌరవ కానుక మహాత్మ ఫూలే రచించిన మహత్తర గ్రంథం గులాంగిరి’. సమాజంలో వెనుకబడినవర్గాల ప్రజలు, మహిళల అభ్యున్నతికోసం చేసినకృషికి ఆయనకు మహాత్మబిరుదు ఇచ్చారు. దీర్ఘకాల జబ్బుతో బాధపడుతూ నిరంతరం సమసమాజ స్థాపన కోసం పరితపించిన మహాత్మ ఫూలే 1890 నవంబరు 28న కన్నుమూశాడు. (సూర్యలో 28-11-12)

సమన్యాయ సత్యశోధకుడు

భారతదేశంలోని శూద్రాతి శూద్రులు (దళిత బహుజన, ఆదివాసీ గిరిజన, ముస్లిం మైనార్టీలు) బ్రాహ్మణీయ కుల వ్యవస్థలో బానిసలుగా ఉన్నారనీ, వీరు, అమెరికాలోని నల్లజాతి బానిసల్లాగా ఉన్నారని చెప్పిన మొట్టమొదటి వ్యక్తి ఫూలే. అందుకే బ్రాహ్మణీయ కుల వ్యవస్థలోని బానిసత్వానికి వ్యతిరేకంగా పోరాడడమొక్కటే మన ముందున్న ప్రథమ కర్తవ్యంగా ఫూలే ప్రకటించారు.

బడుగులు బానిసలుగా ఉండడానికి బ్రాహ్మణీయ దోపిడీ, అణచివేత, వివక్షలను అర్థం చేసుకోకపోవడం, అందుకు చదువు లేకపోవడమే మూలమని ఫూలే గ్రహించాడు. 1834-38 కాలంలో ఫూలే మరాఠీ పాఠశాలలో చేరి విద్యాభ్యాసం ప్రారంభించారు. శూద్రులు, అగ్రవర్ణాలకు సేవలు చేయాలేగానీ విద్య నేర్చుకోకూడదని బ్రాహ్మణులు ఆయన తండ్రి గోవిందరావును బెదిరించి ఫూలే చదువు (బడి) మాన్పిస్తారు. బ్రాహ్మణుల కుటిలోపాయాల్ని గ్రహించిన ఫూలే తన తండ్రి స్నేహితులైన ముస్లింక్రిస్టియన్ మతస్థులైన వారి ద్వారా లహుజీబువామాంగ్ వద్ద క్రిస్టియన్ మిషనరీ (ఇంగ్లీష్) పాఠశాలలో మళ్లీ విద్యాభ్యాసం ప్రారంభిస్తారు. బ్రాహ్మణ విద్యార్థుల కన్నా ప్రతిభావంతుడవుతాడు.

తరగతి గదిలో స్నేహం ఏర్పడ్డ ఓ బ్రాహ్మణ విద్యార్థి ఫూలేను తన వివాహానికి ఆహ్వానిస్తాడు. ఆ వివాహానికి హాజరైన ఫూలేను బ్రాహ్మణులు, మాలి కులస్తుడని తెలుసుకొని బ్రాహ్మణులతో పెళ్ళిలో సమానంగా నడవడమా? అంటూ, శూద్రుడంటూ ఫూలే ఆత్మగౌరవాన్ని దెబ్బతీస్తారు. అలా అవమానించిన బ్రాహ్మణుల దోపిడీ, అణిచివేతల్ని బహిర్గతపర్చాలని కంకణం కట్టుకొని 1848లో ఫూణేలో మొట్టమొదటగా దళిత (అస్పృశ్యులకు) బాలికలకు పాఠశాల నెలకొల్పారు. ఆ తదనంతరం 1851లో మరో రెండు పాఠశాలల్ని నెలకొల్పారు. శ్రామిక ప్రజల కోసం 1855లో 'రాత్రి బడి'ని స్థాపించారు. ఇలా బ్రాహ్మణ వ్యతిరేకతతో శూద్ర వర్గంలోని అతిశూద్రులకు విద్యావ్యాప్తి చేయడంతో బెంబేలెత్తిన బ్రాహ్మణులు 1849లో ఫూలేను ఆయన తండ్రి చేత కుటుంబం నుంచి బహిష్కరింపజేస్తారు. అయినా కలత చెందక మొక్కవోని ధైర్యంతో, పట్టుదలతో మరింత ముందుకు పోతాడు. జీవిత భాగస్వామి సావిత్రీభాయి సహకారంతో బ్రాహ్మణ వ్యతిరేక సాంస్కృతిక పోరాటాల్ని నిర్మిస్తారు ఫూలే.

ఫూలే కేవలం శూద్ర వర్ణాల్లో అణిచివేతకు గురౌతున్న కులాల ప్రజల పక్షాన పోరాడటమే కాకుండా, అగ్రవర్ణ వితంతువుల పునర్వివాహానికి గొప్ప కృషి చేశారు. 1873లో 'గులంగిరి' 'సేద్యగాని చర్మకోల' అనే గ్రంథాల్ని రచించారు. 'దీనబంధు' అనే పత్రికను స్థాపించి పురోహితులు చేసే దోపిడీలపై భావజాల ప్రచారాన్ని మరింత ప్రచారం చేశారు. భావజాల ప్రచారాన్ని కార్యాచరణగా మార్చడానికి 1870లో 'సార్వజనిక్ సభ', 1873 సెప్టెంబర్ 24'సత్యశోధక సమాజం సంస్థ'ను స్థాపించారు. దీనికన్నా ముందు బ్రిటిష్ వలస వాదులకు '1882లో హంటర్ కమిషన్‌కు' శూద్రాతి శూద్రులకు చదువు చెప్పించాల్సిన అవసరం ఉందని నివేదికలిచ్చి, అస్పృశ్యుల కోసం బ్రిటిష్ వారితో పాఠశాలల్ని ఏర్పాటు చేయించారు. సామ్రాజ్యవాద కోణంలోనైతే ఇది మనకు వ్యతిరేకమైనది. భారతదేశంలో కులం కోణంలో చూస్తే అస్పృశ్యులు వేల సంవత్సరాలుగా విద్యకు, విజ్ఞానానికి దూరం చేయబడుతున్నారు కనుక కులం కోణంలో అనుకూలమైనది. 1873-75 సంవత్సరాలలో బ్రాహ్మణ పురోహితులు లేకుండా జున్నార్ పరిసర ప్రాంతాల్లో సుమారు 40 గ్రామాల్లో పెళ్ళిళ్లు నిర్వహించి, ప్రత్యామ్నాయ వివాహ సంస్కృతికి బీజం వేసారు.

బ్రాహ్మణీయ కుల వ్యవస్థ వ్యతిరేక కార్యక్రమాలే కాకుండా బ్రిటీష్ వలసవాదులకు వ్యతిరేకంగానూ, శూద్ర వర్గంలోని రైతాంగంపై బ్రాహ్మణ-వైశ్యు (బాట్‌జీ-షేట్‌జీ) ల వడ్డీ దోపిడీ, శ్రమ దోపిడీల రూపాల్ని, వారి బండారాన్ని బయటపెట్టారు. అంతేకాదు, తను ఏర్పాటు చేసిన సత్యశోధక సమాజ్ సంస్థ సారథ్యంలో తన సహచరుడు ఎన్.ఎమ్.లోఖండేతో బొంబాయి నూలు మిల్లులలోని శూద్రాతిశూద్ర కార్మికుల హక్కుల కోసం, 12 గంటల పనిదినం, ఆదివారం సెలవుకై ట్రేడ్ యూనియన్‌ను నెలకొల్పి పోరాటాలు చేశారు. ఫూలేకి కేవలం కుల వ్యవస్థ వ్యతిరేకతే కాదు, సామ్రాజ్యవాద వ్యతిరేకత, కార్మికవర్గ, రైతాంగ పక్షంగా పోరాడే అవగాహన, కార్యాచరణ ఉంది.
.